~ องค์พระปฐมเจดีย์ จ.นครปฐม ~

kit007

การอัญเชิญพระร่วงโรจนฤทธิ์ เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2457 จำเป็นต้องแยกชิ้นมาและมาประกอบเข้าด้วย กันที่จังหวัดนครปฐมแล้วเสร็จเป็นองค์สมบูรณ์ เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2458 หลังจากรัชกาลที่ 6 เสด็จสวรรคตแล้วตามความในพระราชพินัยกรรมของพระองค์ระบุว่าให้ บรรจุพระอังคารของพระองค์ไว้ใต้ฐานพระร่วงฯ ที่องค์พระ ปฐมเจดีย์ วันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2469 จึงได้ทำพิธีบรรจุ พระบรมราชสรีรังคาร ณ ใต้ฐานพระร่วงโรจนฤทธิ์ ศรีอินทราทิตย์ ธรรโมภาส มหาวชิราวุธ ราชปูชนียบพิตร ตาม พระประสงค์ทุกประการ

สถาปัตยกรรมต่างๆ

โดยมีตำนานเกี่ยวกับการกำเนิดพระปฐมเจดีย์อยู่หลายตำนานด้วยกัน เช่น ตำนานพระยากง-พระยาพาน ได้เล่าไว้ว่า พระมเหสีในพระยากงผู้ครองเมืองศรีวิชัยหรือนครชัยศรี ได้ประสูติพระกุมารพระองค์หนึ่ง โหรทำนายว่ากุมารเป็นผู้มีบุญญาธิการมากแต่จะทำปิตุฆาต พระยากงจึงรับสั่งให้นำกุมารไปทิ้ง

แต่มียายหอมมาเก็บกุมารไปเลี้ยง เมื่อเติบใหญ่กุมารจึงลายายหอมขึ้นไปเมืองเหนือถึงสุโขทัย บังเอิญไปพบช้างพระเจ้าแผ่นดินสุโขทัยอาละวาดไล่แทงผู้คน กุมารจึงจับช้างกดลงกับดินคนทั้งปวงจึงจับช้างได้ ความทราบถึงพระเจ้าแผ่นดิน จึงชุบเลี้ยงกุมารเป็นบุตรบุญธรรม จนกระทั้งกุมารได้ยกทับมารบกับพระยากง โดยกระทำยุทธหัตถีกัน พระยากงเสียทีถูกกุมารฟันด้วยของ้าวคอขาด

หลวงพ่อประทานพรภายในพระอุโบสถ

หลังจากนั้นกุมารจึงยกรี้พลเข้าไปตั้งอยู่ในเมืองและต้องการได้พระมเหสีพระยากงเป็นภรรยา แต่ก็มีเหตุดลใจให้ทราบว่าเป็นพระมารดา เมื่อแม่ลูกรู้จักกันแล้วและทราบว่าพระยากงเป็นพระบิดาก็เสียใจ และโกรธยายหอมมาก จึงจับยายหอมฆ่าเสียทันที ด้วยเหตุนี้เองคนทั้งปวงจึงเรียกกุมารนั้นว่าพระยาพาล

kit007

ครั้นเมื่อฆ่าพระบิดาและยายหอมแล้วก็เกิดความรู้สึกว่าจะเป็นเวรต่อกันจึงทำบุญให้ทานไม่ขาด ต่อมาเมื่อพระมเหสีของพระองค์ให้ประสูติพระโอรส พระยาพานจึงเกิดความรู้สึกถึงความรักที่พ่อมีต่อลูก และเกิดสำนึกในสิ่งที่กระทำไปจึงได้ถามถึงการแก้ไขสิ่งที่ตนได้ทำปิตุฆาตกับพระอรหันต์

องค์พระปฐมเจดีย์องค์เก่า

ซึ่งท่านได้ตอบว่าสิ่งนี้เป็นกรรมหนักนักต้องตกมหานรกอเวจี มีแต่ทางผ่อนหนักให้เป็นเบาได้เท่านั้นคือ สร้างพระเจดีย์สูงเท่ากับนกเขาเหิน กรรมอาจจะลดลงไปได้สัก 1 ใน10 ส่วน พระยาพานจึงสั่งให้สร้างเจดีย์ดั้งกล่าวแล้วบรรจุพระบรมธาตุพระเขี้ยวแก้วไว้ในเจดีย์ใหญ่นั้นด้วย

โดยมีผู้รู้หลายท่านได้สันนิษฐานว่า องค์พระปฐมเจดีย์มีการสร้างและปฏิสังขรณ์มาอย่างน้อย 3 ครั้งแล้ว นั้นคือในสมัยสุวรรณภูมิ คือ ระยะการสร้างครั้งแรก ราวพุทธศักราช 300-1000 ต่อมาในสมัยทวารวดี มีการสร้างเพิ่มเติม ประมาณช่วงพุทธศักราช 1000-1600 และครั้งที่ 3 ก็คือสมัยที่มีการบูรณปฏิสังขรณ์ในสมัยรัตนโกสินทร์

ภาพจิตกรรมฝาผนังอันวิจิตที่วิหารปัญจวัคคีย์

ครั้งเมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังทรงผนวชอยู่ ได้เสด็จธุดงค์ที่เมืองนครปฐมพร้อมด้วยคณะสงฆ์ และทรงปักกลดประทับ ณ โคนต้นตะคร้อ ได้สังเกตลักษณะขององค์พระเจดีย์ทรงเห็นว่า ไม่มีพระเจดีย์ใดที่เก่าแก่ และยิ่งใหญ่เท่าเจดีย์องค์นี้

จนเมื่อพระองค์ได้เสวยราชสมบัติแล้วในราว พ.ศ. 2396 ได้โปรดให้ก่อพระเจดีย์ใหม่ห่อหุ้มองค์เดิม เปลี่ยนจากบาตรคว่ำมีพุทธบัลลังก์ ฐานสี่เหลี่ยมซ้อนระฆัง มียอดนพศูลและมีพระมหามงกุฎสวมไว้บนยอดองค์พระเจดีย์ มีขนาดสูง 120.5 เมตร ฐานโดยรอบยาว 233 เมตร รอบฐานองค์ปฐมเจดีย์สร้างเป็นวิหารคตล้อมรอบเป็น 2 ชั้น ทั้ง 4 ทิศ

kit007

วิหารปัญจวัคคีย์อยู่ทางทิศใต้ขององค์พระปฐมเจดีย์

แต่ยังสร้างไม่แล้วเสร็จก็สวรรคต ต่อมารัชกาลที่ 5 โปรดให้ปฏิสังขรณ์จัดสร้างหอระฆัง และประดับกระเบื้องจนสำเร็จ เมื่อถึงรัชกาลที่ 6 ปฏิสังขรณ์พระวิหารหลวง เขียนภาพพระเจดีย์องค์เดิมและภาพต่าง ๆ ไว้ที่ผนัง รื้อมุขวิหารด้านทิศเหนือสร้างใหม่ เพื่อประดิษฐาน “พระร่วงโรจนฤทธิ์ ศรีอินทราทิตย์ ธรรโมภาส มหาวชิราวุธ ราชปูชนียบพิตร” เป็นพระยืนปางห้ามญาติ หล่อด้วยโลหะ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้บรรจุพระอังคารของพระองค์ท่านไว้ในใต้ฐานพระนี้ด้วย

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 7 โปรดให้สร้างพระอุโบสถใหม่ จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2509 ทางวัดพบว่าตัวองค์พระปฐมเจดีย์มีรอยร้าวแตกร้าวหลายแห่ง กระเบื้องที่ประดับหลุดร่วงลงมา จึงได้แจ้งเรื่องไปยังรัฐบาลสมัยนั้น และได้มีการสำรวจตรวจสอบอยู่ประมาณ 9 ปี ในที่สุดก็มีความเห็นว่าควรดำเนินการบูรณะเป็นการด่วน จึงได้ลงมือทำการซ่อมแซมบูรณะเมื่อปี พ.ศ.2518 และแล้วเสร็จ ในปี พ.ศ.2524

ศาสนสถานต่างๆภายในบริเวณองค์พระปฐมเจดีย์

นอกจากจะไปไหว้พระขอพรในวันพระใหญ่แล้ว ภายในวัดพระปฐมเจดีย์แห่งนี้ ยังมีสิ่งสำคัญอีกหลายอย่างด้วยกัน อาทิ “พระพุทธรูปศิลาขาว” หรือ “หลวงพ่อประทานพร” ซึ่งประดิษฐานอยู่ภายในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปางประทานปฐมเทศนา สันนิฐานว่าน่าสร้างขึ้นมาในสมัยทวาราวดี

“วิหารปัญจวัคคีย์” ก็เป็นสถานที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งภายในวัดแห่งนี้ โดยเพิ่งจะบูรณปฏิสังขรณ์แล้วเสร็จ และเปิดให้เข้าชม ภายในเป็นวิหารที่มีจิตรกรรมฝาผนังที่ประณีตและสวยสดงดงามเป็นอย่างมาก เป็นเรื่องราวประวัติความเป็นมาของศาสนาพุทธ ประวัติการสร้างองค์พระปฐมเจดีย์แห่งนี้ตั้งแต่เริ่มแรกจนปัจจุบัน และประวัติศาสตร์องค์พระปฐมเจดีย์ 3 สมัย ในยุครัตนโกสินทร์

ภาพองค์พระปฐมเจดีย์แบบผ่าครึ่งภายในวิหารหลวง

อีกทั้งภายในวัดแห่งนี้ยังมี “พิพิธภัณฑ์วัดพระปฐมเจดีย์” ตั้งอยู่บริเวณชั้นลดด้านทิศตะวันออกตรงข้าม พระอุโบสถ ภายในเก็บวัตถุโบราณที่ขุดพบได้จากสถานที่ต่างๆในนครปฐมทั้ง สมัยบ้านเชียง สมัยทวารวดี เช่น พระพุทธรูป หินบดยา ลูกประคำดินเผา กำไลข้อมือ เงินโบราณ ฯลฯ

kit007

ภาพพระพุทธไสยาศน์

และ “พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์” ตั้งอยู่ในบริเวณองค์พระปฐมเจดีย์ด้านทิศใต้เป็นอาคาร ทรงไทยประยุกต์ 2 ชั้น เป็นที่เก็บศิลปวัตถุและวัตถุโบราณซึ่งส่วนใหญ่เป็นศิลปะสมัยทวารวดีที่ขุดพบ

องค์พระปฐมเจดีย์สีทองอร่ามตา

ใครที่มีโอกาสแวะเวียนไปยังเมืองนครปฐม ก็อย่าลืมไปไหว้พระขอพรชมความสวยงามที่วัดพระปฐมเจดีย์แห่งนี้ด้วย


ที่มา http://tinyzone.tv/TravelDetail.aspx?ctpostid=1451

sriyan3

ขอบคุณคร้าบ ไม่ได้ไปซะนาน ไว้ต้องไปเที่ยวอีกสักครั้ง

Sornpraram

ขอบคุณครับ ไปมาแล้วครับ

Metha

Sornpraram

metha ตอบกลับเมื่อ 2013-11-15 18:14

Metha

kit007

sriyan3 ตอบกลับเมื่อ 2013-11-15 16:48
ขอบคุณคร้าบ ไม่ได้ไปซะนาน ไว้ต้องไปเที่ยวอีกสักครั้ ...

ช่วงนี้มีงานประจำปีนมัสการองค์พระปฐมเจดีย์ เเละปิดทองพระร่วงโรจนฤทธิ์
วันที่14-22 พฤศจิกายน 2556

http://thainews.prd.go.th/center ... =TNSOC5610140010142