ผีย่าหม้อนึ่ง

oustayutt

ผีย่าหม้อนึ่ง คือ ผีี่ที่สิงสถิตอยู่ในหม้อนึ่ง ไหข้าว เตาไฟ เมื่อมีการทำพิธี สามารถทำนายทายทักให้กับผู้ที่มาทำพิธีได้รู้ถึงสาเหตุที่อยากรู้ได้ ประเภทของผีย่าหม้อนึ่ง มีอยู่ 2 ประเภทคือ : 1.ผีย่าหม้อนึ่ง แบบ แกว่งข้าว 2.ผีย่าหม้อนึ่ง แบบ แกว่งไหข้าว

สำหรับวันนี้ จะมาแนะนำวิธีการทำพิธีผีย่าหม้แนึ่ง แบบ แกว่งข้าว ที่เวลาคนป่วย หรือชาวบ้านมาถามเมื่อถาม หรือดูดวง ก็จะมาถามผีย่าหม้อนึ่ง เป็นความเชื่อของชาวบ้านสมัยก่อน ว่าเมื่อถามอะไรกับผีย่าหม้อนึ่งไปแล้วก็จะตอบได้หมด จะเป็นเรื่องจริง และต้องทำตามที่ผีย่าหม้อนึ่งบอก ถามหาของหายก็จะได้คืน ถามว่าทำไมถึงป่วยก็จะได้รู้ว่าป่วยเพราะอะไร

ขันตั้งสำหรับผีย่าหม้อนึ่ง (ของสำหรับบูชา) : ข้าวสาร 1 ลิตร (ใช้ข้าวเหนียว) ส้อยหมาก + ส้อยพลู 2 ส้อย (สอยให้เป็นเส้นยาวๆ ลูกหมาก + ใบพลู 2 เส้น) ส้อยดอก + ข้าวตอก + เทียน 2 เล่ม 2 ส้อย (ดอกไม้ + ข้าวตอก + เทียน 2 เล่ม ทำ 2 เส้น) เสื้อผ้าของคนที่ไม่สบาย 1 ผืน เงินสำหรับใช้เป็นขันตั้งให้ผีย่าหม้อนึ่ง (อันนี้แล้วแต่ที่ แต่ที่คนแถวบ้าน สมัยก่อนเงินขันตั้งแค่ 3 บาท —> แล้วก็เปลี่ยนเป็น 5 บาท —> แล้วก็เปลี่ยนเป็น 20 บาท แล้วแต่ยุคสมัย) นำขันตั้งที่เตรียมไว้ทั้งหมดเอาไปใส่ สลุงเงิน หรือ ขันเงินล้านนา

อุปกรณ์ที่ใช้ลง ผีย่าหม้อนึ่ง

เอาหม้อนึ่งและไหข้าวติดกัน วางข้างเตาฮังโล(เตาไฟ) แล้วก็ปั้นข้าวเหนียวเป็น 5 ลูก วางบนเตาฮังโล 3 ลูก (การวางข้าวเหนียวปั้นจะวางเป็น 3 ทิศ) , วางบนหม้อนึ่ง 1 ลูก และวางบนไหข้าว 1 ลูก นำเตี่ยวหม้อนึ่ง (เตี่ยวหม้อนึ่ง คือผ้าที่มีความยาวประมาณ 2 เท่าของหม้อนึ่ง ใช้สำหรับวางปิดรอยต่อของหม้อนึ่ง และไหข้าว เพื่อไม่ให้ไอน้ำร้อนระเหยออกทางรูรอยต่อของหม้อนึ่งและไหข้าว อีกทั้งการใช้เตี่ยวหม้อนึ่งจะทำให้ข้าวสุกไวขึ้นด้วย) มาพาดไว้ตรงหม้อนึ่ง ปั้นข้าวเหนียวเป็นลูกกลมๆ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 เซนติเมตรไม้บรรทัด สาวฝ้ายไหม ประกบกัน 9 เส้น นำฝ้ายไหม มัดติดดกันข้าวเหนียวที่ปั้นไว้ ขั้นดอกไม้ จะมีเทียน 2 เล่ม , ข้าวตอก ,ดอกไม้ ใส่ลงในขั้นดอกหรือจานแบน

วิธีการลง ผีย่าหม้อนึ่ง

หลักการง่ายๆของผีย่าหม้อนึ่งคือ เมื่อถามอะไรแล้วถ้าก้อนข้าวเหนียวที่เราจับไว้แกว่ง = แสดงว่าใช่ แต่ถ้าถามอะไรแล้วก้อนข้าวเหนียวไม่แกว่ง = แสดงว่าไม่ใช่

เรามาเริ่มพิธีการลงผีย่าหม้อนึ่งกันเลย

ปู่ดำ ย่าดำ…พ่อปู่ แม่ย่า…วันนี้ข้าเจ้า(ชื่อ)……………………จะมาถามว่า คนนั้น (ชื่อคนที่ป่วยหรือคนที่มาถาม)…………………….บ่ะสบายเพราะอะหยัง ถูกผีตั๊กก่า “แปลว่า ไม่สบายเพราะอะไรถูกผีทักเหรอ” (ถ้าถูกผีทักมาจริงก้อนข้าวเหนียวก็จะแกว่ง) ถ้าถูกผีตั๊กมาแต้ ผีอะหยังมาตั๊กมัน ผีตายโหง ผีแม่มาร ผีตายเก่าเน่าเมิน หรือผีญาติ แล้วผีตี่ตั๊กมันอยากกินหยัง ข้าวก่า ลาบก่า หลู่ก่า หรือว่าอยากได้ธรรมมหาวิบาก…..(อันนี้สามารถถามได้อีกแค่ยกตัวอย่างให้เฉยๆ)

เมื่อถามจนหมดแล้ว ก็จะนำข้าวนั้นมาแกว่งที่ตัวคนป่วย แล้วให้คนที่ทำพิธีลงผีย่าหม้อนึ่งจำที่ตัวคนไม่สบาย แล้วก็พูดว่า “ถ้าเจ็บไหน ก็ขอหื้อห้อม…หื้อหาย หื้อบะได๋เจ็บ บะได๋ปวด แปลว่า ถ้าเจ็บป่วยตรงไหนก็ขอให้หาย” แล้วเอาก้อนข้าวเหนียวที่ใช้แกว่งนั้นใส่ลงไปในขั้นดอกไม้ พอเสร็จพิธี ผู้ที่ประกอบพิธีลงผีย่าหม้อนึ่งก็จะบอกว่าให้ทำอะไรไปถวายผีพวกนั้นบ้าง

ส่วนใหญ่คนที่มาถามผีย่าหม้อนึ่งก็จะเป็นคนป่วย คนที่ทำของหาย คนที่โดนขโมยของ หรือเด็กที่เกิดใหม่แล้วร้องไห้ไม่หยุดอาจเป็นเพราะอยากได้ชื่อใหม่ อยากได้ของติดตัว

แหล่งข้อมูลจาก ชาวบ้านตำบลแม่นาวาง อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ และขอบคุณข้อมูลจาก แม่เนตร บ้านคายใน เขียนโดย Sirithip Maneechod

ขอบคุณที่มาและข้อมูลจากเว็ป http://lannaghost.blogspot.com และ hugchiangkham.com รวมพลคนฮักเชียงคำ