วิทยาธร

Pee · โพสต์ 2016-5-11 10:03

นักสิทธิ์วิทยาธร เป็นผู้วิเศษจำพวกหนึ่งที่พำนักอยู่ในป่าหิมพานต์ นักสิทธิ์ แปลว่า ผู้สำเร็จ วิทยาธร แปลว่า ผู้ทรงไว้ซึ่งวิทยา ทั้งสองพวกนี้แต่งตัวคล้ายเทวดาแต่สวมชฏาเป็นดอกลำโพง หรือโพกผ้าแบบฤๅษี ตามภาพจิตรกรรมที่พบเห็นทั่ว ๆ ไปมักถือพระขรรค์เป็นอาวุธ บรรดาวิทยาธรทั้งหลาย อาศัยอยู่ที่เชิงเขาสุทัสน์ อันเป็นหนึ่งในเจ็ดของเขาสัตบริภัณฑ์ที่ล้อมรอบเขาพระสุเมรุ

คติความเชื่อของไทยแต่โบราณตามข้อเขียนของพระยาอนุมานราชธน กล่าวว่าวิทยาธรแบ่งออกเป็นหลายพวกตามเชื้อชาติ เรียกว่าวิทยาธร ๑๒ ภาษา มีทั้งวิทยาธรแขก วิทยาธรฝรั่ง วิทยาธรจีน ฯลฯ จากภาพจิตรกรรมฝาผนังในสมัยอยุธยาที่วัดใหญ่สุวรรณาราม จังหวัดเพชรบุรี วิทยาธรบางตนมีหน้าเป็นยักษ์ นักสิทธิ์นั้นไม่ใช่ฤๅษีเป็นผู้สำเร็จพวกหนึ่ง ดังนั้น มนุษย์ไม่ว่าชาติใดภาษาใด หรือแม้แต่ยักษ์ก็อาจเป็นผู้สำเร็จได้

ในวรรณคดีไทยเมื่อกล่าวถึงนักสิทธิ์มักมีคำว่าวิทยาธรต่อท้ายเสมอ เพราะผู้จะเป็นวิทยาธรได้ต้องผ่านขั้นตอนการเป็นนักสิทธิ์มาก่อน ตามจิตรกรรมฝาผนังนิยมเขียนภาพนักสิทธิ์วิทยาธรไว้แถวบนสุด ต่อจากภาพเทพชุมนุมบนผนังด้านซ้ายและด้านขวา เช่น จิตรกรรมฝาผนังที่พระอุโบสถวัดสุวรรณาราม กรุงเทพมหานคร เป็นต้น

นักสิทธิ์หรือผู้สำเร็จเป็นผู้มีความรู้วิชาไสยศาสตร์ในทางเล่นแร่แปรธาตุ สามารถทำปรอทซึ่งเป็นโลหะเหลวให้แข็งเป็นก้อนได้ เรียกกันว่าสำเร็จปรอท อานุภาพของก้อนปรอทนี้ทำให้ผู้สำเร็จเหาะเหินเดินอากาศได้ ทั้งยังมีร่างกายเป็นหนุ่มอยู่ตลอดเวลา เมื่อสำเร็จแล้วก็ไม่สามารถอยู่ในแดนมนุษย์ได้อีกต่อไปเพราะเหม็นสาบมนุษย์

ผู้สำเร็จต้องเหาะไปยังป่าหิมพานต์  ครั้นไปถึงแล้วจะพบบ่อน้ำวิเศษบ่อหนึ่ง  น้ำในบ่อนั้นมีสีขาวเหมือนน้ำนมบริสุทธิ์  มีนางเทพธิดาชื่อจันทรเทวีเป็นผู้รักษาอยู่
เมื่อผู้สำเร็จปรอทเหาะไปถึงที่นั่นจะตกลงไปในบ่อ  ร่ายกายที่เป็นมนุษย์อยู่แต่เดิมจะสูญสลายไปในทันที  แล้วเกิดเป็นฟองน้ำปุดขึ้นมาลอยบนผิวน้ำ  นางจันทรเทวีผู้รักษาบ่อน้ำจะคอยเอามือช้อนฟองน้ำนั้น  บัดดลฟองน้ำจะเปลี่ยนสภาพเป็นเด็กอ่อน  แล้วเติบโตโดยลำดับเป็นวิทยาธร

      วิทยาธรที่ปรากฏตามจิตรกรรมฝาผนังมีแต่เพศชาย  กล่าวกันว่ามีอิทธิฤทธิ์เหาะเหินเดินอากาศได้  ใครฆ่าก็ไม่ตาย  แม้ต้องศาสตราวุธใด ๆ ก็เป็นแต่สิ้นสติไปชั่วขณะหนึ่ง  ครั้นลมพัดมาก็กลับฟื้นขึ้นได้  มีอายุยืนอยู่คอยท่าพระศรีอาริยเมตไตรยซึ่งจะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในอนาคต

ในป่าหิมพานต์มีต้นไม้วิเศษชนิดหนึ่งคือ  มักกลีผล  หรือนารีผล  ไม้ชนิดนี้มีผลเป็นรูปสตรี  “งามนักดังสาวอันพึงใหญ่ได้ ๑๖ ปี  แลฝูงผู้ชายได้เห็นก็มีใจรักกัน” (ไตรภูมิพระร่วง) นารีผลนี้เป็นที่ปรารถนาของเหล่านักสิทธิ์วิทยาธรต่างชิงกันเก็บไปเชยชม
ปรกติวิทยาธรถือกิ่งไม้เป็นอาวุธ  ซึ่งกิ่งไม้นั้นจะกลายเป็นพระขรรค์ทันทีเมื่อปรารถนาจะให้เป็น  ผิวกายของวิทยาธรมีทั้งสีเหลือง  สีขาว  สีดำ  ฯลฯ  บางตนมีหน้าตางดงาม  แต่บางตนก็มีหน้าตาเหี่ยวย่น  หนวดเครารุงรังไม่น่าดูเนื่องจากผู้ที่จะสำเร็จปรอทเป็นบุคคลหลายจำพวก  แม้เมื่อได้รับการชุบให้เป็นวิทยาธรแล้วก็ยังไม่ทิ้งเค้าของชาติกำเนิดเดิม
นักสิทธิ์วิทยาธรในสมุดภาพวัดหัวกระบือเล่มนี้มีทั้งหมด ๓ คู่ (๖ภาพ) ทุกภาพมีหน้าตาแปลก ๆ กันไป  แต่ไม่ครบ ๑๒ เชื้อชาติอย่างที่โบราณเรียกว่าวิทยาธร ๑๒ ภาษา  ทุกตนประนมมือถือช่อดอกไม้บูชาพระพุทธคุณ  ในภาพนี้วิทยาธรเทิดมือทั้งสองขึ้นเหนือศีรษะแบบ “อุตตมางคศิโรตม์”  เฟื่องช่อดอกไม้ที่อ่อนโน้มลงมาให้ความรู้สึกถึงศรัทธาอันบริสุทธิ์

เป็นอันว่าครบถ้วนกระบวนความทั้ง ๓ ตอนของสมุดภาพวัดหัวกระบือ เล่ม ๑  ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ท่านผู้อ่านและท่านผู้ชม  คงจะได้รับรู้ถึงอรรถรสของสุนทรียภาพแห่งความงาม  ในงานจิตรกรรมสมัยอยุธยาตอนปลายแล้วในระดับหนึ่ง  ในโอกาสต่อ ๆ ไปผมจะได้พยายามค้นคว้าเสาะหาข้อมูล  ที่เป็นประโยชน์ในการศึกษาผลงานศิลปะของไทยเราแขนงต่าง ๆ เพิ่มขึ้นมาอีก  ซึ่งจะส่งผลให้เห็นถึงวิวัฒนาการจากอดีตมาสู่ปัจจุบันได้อย่างชัดเจนขึ้น  หากแม้นว่าท่านผู้อ่าน หรือท่านผู้ชม จะมีข้อเสนอแนะประการใดและได้กรุณาให้คำติชมต่อเรื่องที่นำเสนอมานี้  ผมยินดีน้อมรับทุก ๆ ความคิดเห็นเพื่อที่จะได้นำมาปรับปรุงแก้ไขให้ถูกต้อง  และเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ครับ...

จากสมุดภาพวัดหัวกระบือเล่มนี้  มีลักษณะเป็นสมุดไทยขาว  เขียนด้วยหมึกดำ  ตัวอักษรขอม  ภาษาบาลี  เรื่อง พระพุทธคุณคัมภีร์  สถานที่เก็บรักษาคือ  วัดหัวกระบือ  เขตบางขุนเทียน  กรุงเทพมหานคร

บทความโดย  วาโยรัตนะ จาก  http://www.watthakhanun.com/webboard/showthread.php?t=310

Sornpraram · โพสต์ 2016-5-11 11:11

Nujeab · โพสต์ 2016-5-11 18:05

ขอบคุณครับ

Sornpraram · โพสต์ 2016-5-11 21:52

Pee ตอบกลับเมื่อ 2016-5-11 19:36
เมื่อนางจันทรเทวีเอามือช้อนฟองน้ำ และเปลี่ยนสภาพเป ...

สถิตในวัตถุมงคล รุ่นไหนบ้างหนอ