18 ปี ชีวิตจั๊กจั่น กับการได้ขับขานเสียงเพลงแห่งป่า "เพียง 4 เดือน"

รามเทพ

18 ปี ชีวิตจั๊กจั่น กับการได้ขับขานเสียงเพลงแห่งป่า "เพียง 4 เดือน"







ทุกคนคงเคยได้ยินเสียงร้องของจั๊กจั่น โดยเฉพาะเวลาที่เราไปพักผ่อนต่างจังหวัดที่มีพื้นที่เป็นป่าสักหน่อย  ความเงียบของสถานที่มักจะถูกขัดจังหวะด้วยเสียงร้องดังไปทั่วบริเวณ  แต่แทนที่เราจะรู้สึกรำคาญ  กลับเป็นเสียงที่ฟังแล้วรู้สึกผ่อนคลาย  จั๊กจั่นมีอายุถึง 18 ปี แต่มันจะโผล่ออกมาขับขานเสียงเพลง แค่ช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้น  มาติดตามเรื่องราวของนักร้องแห่งผืนป่ากันดีกว่าครับ

จั๊กจั่น  เป็นแมลงดึกดำบรรพ์ที่กำเนิดขึ้นมาในโลกนี้เมื่อราว 200 ล้านปีก่อน เก่ากว่ายุคยุลาสสิคอีกนะครับ  ปัจจุบันโลกเรามีจั๊กจั่นอยู่กว่า 2,500 สายพันธุ์ด้วยกันครับ

ตามปกติเราจะพบเห็นจั๊กจั่นได้ง่ายและชุกชุมในช่วงฤดูร้อน  ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงมิถุนายนของทุกๆ ปี  ซึ่งเป็นช่วงที่จั๊กจั่นตัวโตเต็มวัย เริ่มเข้าสู่การผสมพันธุ์  ส่วนในฤดูอื่นๆ นั้น จะพบเห็นได้น้อยมาก โดยเราจะพบเห็นมันเกาะอยู่ตามต้นไม้ต่างๆ  และต้นไม้ที่มันชอบมากเป็นพิเศษ ก็คือ “ต้นฉำฉา” หรือ “ต้นจามจุรี” นั่นเองครับ

แม้ว่าจั๊กจั่นจะเป็นแมลงตัวเล็กๆ ก็จริง หากแต่เวลามันขยับปีกทำเสียงแล้ว จะดังมาก โดยจั๊กจั่นตัวใหญ่และโตเต็มวัยจะสามารถทำเสียงดังได้ถึง 200 เดซิเบล เลยทีเดียว

เสียงที่เราได้ยินนั้นเป็นเสียงของจั๊กจั่นตัวผู้นะครับ ส่วนตัวเมียนั้นไม่สามารถทำเสียงได้ และเสียงที่เราได้ยินก็ไม่ใช่เสียงที่ร้องออกมาจากปากของมันแต่อย่างใด หากแต่เป็นเสียงที่เกิดจากการขยับปีกทำเสียงของมันนั่นเอง แหล่งกำเนิดเสียงอยู่ที่บริเวณใต้ลำตัวของท้องปล้องแรกต่อกับส่วนอก  โดยมีเหตุผลในการทำเสียงหลายอย่างด้วยกัน เช่น  เตือนภัย  เรียกร้องความสนใจจากสาวๆ  คนสมัยก่อนเมื่อจั๊กจั่นเริ่มส่งเสียง ก็เป็นสัญญาณให้รู้ว่า ฤดูร้อนเริ่มขึ้นแล้วครับ

จั๊กจั่น เป็นแมลงที่มีช่วงอายุยาวนานถึง 18 ปี เลยทีเดียว  หลังจากจั๊กจั่นทำการผสมพันธุ์กันเรียบร้อยแล้ว  จั๊กจั่นตัวเมียก็จะไปวางไข่ไว้ตามใต้เปลือกไม้ต่างๆ  เมื่อวางไข่เสร็จแล้วตัวเมียจะหมดอายุไขและตายลงไป ซึ่งช่วงที่เป็นไข่นี้จะอยู่ประมาณ 4 เดือน  จากนั้นไข่ก็จะกลายสภาพเป็นตัวอ่อน (คล้ายๆ หนอน) และตกลงไปฝังตัวอยู่ในดินและใช้ชีวิตอยู่ใต้ดินเป็นเวลาประมาณ 17 ปี ด้วยกัน โดยจะดูดกินน้ำเลี้ยงหรืออาหารจากรากของต้นไม้  ซึ่งบางตัวจะอยู่ลึกลงไปในดินมากกว่า 1 เมตรเลยก็มี

หลังจากใช้ชีวิตอยู่ใต้ดินครบ 17 ปีแล้ว ตัวอ่อนหรือ "ดักแด้" ของจั๊กจั่นก็จะคลานต้วมเตี้ยมๆ ขึ้นมาเหนือพื้นดินและไต่ขึ้นไปเกาะอยู่ตามต้นไม้ต่างๆ  และลอกคราบกลายเป็นจั๊กจั่นอย่างสมบูรณ์แบบต่อไป โดยจะเกาะอยู่ตามต้นไม้ และกินน้ำเลี้ยงของต้นไม้เป็นอาหาร ซึ่งช่วงที่โดยเต็มวัยนี้จะมีระยะเวลาประมาณ 4 เดือนด้วยกัน ช่วงนี้แหละครับที่เราจะได้ยินเสียงร้องของจั๊กจั่นดังระงมไปทั่ว  

จากนั้น วงจรชีวิตมันก็เริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง มันเริ่มมีการผสมพันธุ์ วางไข่ หลบไปอยู่ใต้ดิน และขึ้นมาลอกคราบ  เป็นวัฏจักรหมุนเวียนอยู่อย่างนี้

18 ปี ของชีวิตจั๊กจั่นที่ยาวนาน  แต่เพียงชั่วระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้นเองที่มันได้ขับขานเพลงกล่อมป่าให้พวกเราได้ฟัง  อีกทั้งมันยังมาส่งเสียงร้องให้เราได้รู้ว่า  ฤดูร้อนได้มาเยือนแล้ว  

เรียบเรียงโดย  พรชัยสังเวียนวงศ์