เจดีย์ประธานทรงปรางค์ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุพรรณบุรี ที่มีมุมประธานใหญ่กว่ามุมย่อยที่ขนาบ
ผู้เขียน | ศ.เกียรติคุณ ดร.สันติ เล็กสุขุม | เผยแพร่ | วันอาทิตย์ที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ.2560 |
ที่ผมใช้คำว่า “เพิ่มมุม” แทนคำว่า “ย่อมุม” สืบเนื่องมาจากลายพระหัตถ์ของสมเด็จ ฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ อธิบาย คำว่า ยกมุม (หรือ เพิ่มมุม) ทั้งทรงระบุด้วยว่า ที่เรียก ย่อมุม นั้นผิด (“ย่อมุม” ที่เรียกกันโดยมีคำอธิบายว่า “แตกมุมใหญ่ให้เป็นมุมย่อย ซึ่งตรงข้ามกับการเพิ่มมุม”) ขอเพิ่มเติมว่า ลายพระหัตถ์ของสมเด็จ ฯ มีอยู่มากกว่า 1 หรือ 2 ครั้งระบุว่า คำช่างหลายคำ เรียกกันผิด จนผิดกลายเป็นถูกไปแล้ว ลายพระหัตถ์อธิบายการเพิ่มมุม ว่าเกิดจากการยกเป็น กระเปาะ [“ยกเก็จ” (ที่ผมเลือกใช้คำว่า “เพิ่มมุม” แทนที่จะเรียกยกเก็จ เพราะว่าหากต้องระบุจำนวนมุมที่เพิ่มด้วยจะยุ่งยาก)] ยกที่ใดที่นั่นก็เกิดมุมเพิ่มขึ้น ตัวอย่างดึงลิ้นชักโผล่จากโต๊ะ จึงทำให้เกิดกระเปาะ มุมที่เกิดจากกระเปาะ คือมุมที่เพิ่มจากสี่มุมของโต๊ะ
|