~ หลวงปู่โทน กันตสีโล(พระครูพิศาลสังฆกิจ) วัดบูรพา ~

kit007

ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่โทน กันตสีโล (พระครูพิศาลสังฆกิจ)
วัดบูรพา บ้านสะพือ ต.สะพือ อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี

โดย สุรสีห์ ภูไท นิตยสารโลกทิพย์ พ.ศ. ๒๕๒๙
โพสต์ในเว็บชมรมอนุรักษ์พุทธศิลป์แห่งภาคอีสาน
โดย คนชอบพระ เมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๔

   

ชาติกำเนิด

หลวงปู่โทน นามเดิมชื่อ โทน นามสกุล หิมคุณ
เกิดเมื่อเดือนอ้าย ขึ้น ๑๔ ค่ำ วันจันทร์ ปีระกา
ตรงกับวันที่ ๑๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๔๐

ท่านมีพี่น้องด้วยกันเพียง ๒ คนเท่านั้น ท่านเป็นคนโต
เกิดที่บ้านสะพือ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี

ถึงแม้อายุของท่านจะมากถึง ๘๙ ปีแล้วก็ตาม (ขณะที่มีการบันทึกชีวประวัติ)
แต่ความจำต่างๆ ท่านยังจำได้แม่นยำ
ซึ่งหาได้ยากยิ่งที่สุดที่ผู้มีอายุมากถึงเพียงนี้จะมีความจำเป็นเลิศเช่นนี้

kit007

มีให้แต่เพียงธรรมะ

หลวงปู่ท่านมักจะกล่าวเสมอว่า

มาหาอาตมาก็ไม่มีอะไรให้นะ มาเอาธรรมะไปพิจารณาก็แล้วกัน

ให้ปฏิบัติบูชาดีกว่าอามิสบูชา เพราะพระพุทธเจ้าท่านทรงให้ปฏิบัติ
ด้วยพระธรรมของท่านที่ท่านได้ฟันฝ่ามากว่าจะได้ค้นพบ
ท่านต้องเอาบารมีทั้ง ๑๐ มาสู้กับมารที่เข้ามาผจญในรูปแบบต่างๆ มาแล้ว คือ

ทาน คือการให้ทรัพย์แก่คนไร้ทรัพย์

ศีล คือการรักษาความสุจริตในไตรทวาร

เนกขัมมะ คือการละจากกาม สละทรัพย์สมบัติ
และความสุขทุกอย่างในทางคฤหัสถ์ออกบรรพชา

ปัญญา คือความรู้ในสิ่งที่ควรรู้ เช่น รู้ดีรู้ชั่ว รู้บุญรู้บาป

วิริยะ คือความเพียรบากบั่นในทางที่เป็นคุณประโยชน์

ขันติ คือความอดกลั้นทนต่อความโกรธ ไม่กระทำตอบหรือแก้แค้น

สัจจะ คือความสัตย์ ซื่อตรง และจริงใจ

อธิษฐาน คือความตั้งใจมั่น

เมตตา คือความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเอ็นดูต่อคนหรือสัตว์ที่น่าสงสาร

อุเบกขา คือความวางเฉยตั้งตัวเป็นกลาง
ไม่ยินดียินร้ายต่อความสุขหรือลาภของคนอื่น

หลวงปู่โทนท่านกล่าวอย่างอารมณ์ดีและเป็นกันเองกับญาติโยมทุกคน
ซึ่งในบางครั้งท่านก็หัวเราะชอบใจ เมื่อมีผู้ถามถูกใจท่าน เช่น

“หลวงปู่ให้หวยบ้างหรือเปล่า”

หลวงปู่โทนท่านจะหัวเราะและพูดตอบไปทันทีว่า

“ไม่เอา อาตมาไม่เอาด้วย ไม่รู้จักเลย”

หลวงปู่ท่านพูดทำเอาคนที่เอ่ยถามท่านพลอยไม่กล้าถามท่านถึงเรื่องนี้อีกต่อไป


นำคนเข้าวัดด้วยธรรมะ

ในวันเข้าพรรษาของทุกปีที่วัดบูรพา
ชาวบ้านสะพือต่างก็พากันเข้าวัดเพื่อฟังธรรมจากหลวงปู่โทน
ซึ่งบางคนก็ได้ถืออุโบสถศีล ถือศีล ๕ อย่างเคร่งครัด
ด้วยการนอนค้างที่วัดและปฏิบัติธรรมเจริญภาวนากับหลวงปู่

โดยเฉพาะชาวบ้านที่มีอายุมากจะพากันหันหน้าเข้าวัดกันเกือบหมด
เพราะหลวงปู่โทนท่านมีอุบายในการแสดงธรรม
ซึ่งเมื่อผู้ใดได้รับฟังแล้วต่างก็ซาบซึ้งและเข้าใจเป็นอย่างดี

หลวงปู่โทนท่านเทศนาว่า

“การรักษาศีลไม่ว่าจะเป็นศีล ๕ และศีล ๘ ศีล ๑๐ หรือศีล ๒๒๗
ผู้รักษาย่อมจะได้อานิสงส์ของการรักษาศีลนั้นๆ
ซึ่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าท่านก็ทรงตรัสเทศนาสรรเสริญ
ดังมีในพระบาลีที่พระองค์ตรัสเทศนาแก่พระอานนท์เถรเจ้าว่า

“ดูกร อานนท์ ศีลทั้งหลายนี้เป็นธรรมอันมิได้มีโทษ
เป็นธรรมอันนักปราชญ์ไม่พึงติเตียนได้
เป็นประโยชน์ และมิได้เดือดร้อนกินแหนงเป็นอานิสงส์”

หลวงปู่โทนท่านได้เทศนากล่าวอ้างถึงพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้า
ถึงอานิสงส์ของการรักษาศีลว่า

ผู้ที่รักษาศีลของตนให้บริสุทธิ์จะได้รับอานิสงส์ ๕ ประการ คือ

๑. ผู้มีศีลรักษาศีลบริบูรณ์บุคคลผู้นั้นย่อมจะได้กองสมบัติเป็นอันมาก
บังเกิดขึ้นแก่ตน เพราะตนมิได้ประมาท

๒. ผู้มีศีลรักษาศีลให้บริบูรณ์ กิตติศัพท์กิตติคุณอันสุนทรียภาพไพบูลย์
ก็ย่อมจะฟุ้งเฟื่องไปในทิศานุทิศทั้งปวง

๓. ผู้มีศีลและยังศีลให้บริบูรณ์นั้น
จะไปสู่ชุมชนใดก็ย่อมองอาจแกล้วกล้าด้วยเหตุปราศจากโทษ

๔. ผู้มีศีลและบริสุทธิ์ด้วยศีลนั้น ย่อมประกอบไปด้วยความเลื่อมใสมิได้หลงลืมสติ

๕. ผู้มีศีลและบริบูรณ์ด้วยศีลนั้น
ครั้นตายไปก็จะได้ไปบังเกิดในมนุษย์สุคติและสวรรค์เทวโลกแล”

ที่มา http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=46056

kit007

แก่งสะพือแดนศักดิ์สิทธิ์

หลวงปู่โทนท่านเล่าต่อไปว่า ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา
ก็ได้มีผู้เชื่อถือว่า เหล่าวิญญาณของพวกพ่อค้าวาณิชในเรือสำเภาที่ล่มนั้น
ได้เกิดเป็นเทวดาและมีชื่อว่า สตุลปกายิก ทั้งหมด
และได้พร้อมกันมาปกปักรักษาสถานที่แห่งนั้นอยู่

ด้วยเหตุนี้ตามความเชื่อกันมาว่าที่อยู่ของเหล่าเทพยดาสตุลปกายิก
ทั้งอาจารย์และศิษย์คือ แก่งสะพือ นั่นเอง

ส่วนผู้เป็นหัวหน้าก็คือ พระพือ
องค์ศักดิ์สิทธิ์ที่ประดิษฐานอยู่ในบริเวณแก่งสะพือในทุกวันนี้



แก่งสะพือจึงเป็นทั้งสถานที่น่าท่องเที่ยวเพราะมีทิวทัศน์อันสวยงามรอบๆ แก่ง
ทั้งยังมีศิลาแลงที่มีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประดิษฐานอยู่ด้วย

ในทุกๆ ปี จะมีงานประจำปีขึ้นที่แก่งสะพือ
ผู้ที่จะเดินทางด้วยเรือ และพวกหาปลาในแม่น้ำมูล
จะพากันมาขอขมาและกราบสักการะมิได้ขาด
เพราะมีความเคารพท่านพะพือมากที่สุด

ต่อมาไม่ว่าชาวบ้านสะพือ หรือในที่ไกลๆ ก็พากันมากราบไหว้พะพือ
ซึ่งประดิษฐานอยู่ตรงกึ่งกลางแก่งมิได้ขาด

ทั้งนี้เพราะความศักดิ์สิทธิ์ของพะพือ ที่ใครๆ ก็มีความเคารพกราบไหว้
แต่ก็เน้นการปฏิบัติบูชา คือ ท่านให้รักษาศีลอย่างเคร่งครัดเท่านั้น


กลับเห็นว่าบ้า

หลวงปู่โทนท่านได้เล่าถึงอดีตในสมัยที่ท่านเป็นพระหนุ่มๆ ว่า

“อาตมาชอบฉันผักเป็นประจำ จนใครๆ ก็นึกว่าเป็นบ้า
เพราะพระองค์อื่นๆ มีแต่ฉันสองเวลา แต่อาตมาฉันมื้อเดียวและฉันผักด้วย

ความจริงแล้วการฉันผักเป็นสิ่งดี เพราะไม่เป็นการเบียดเบียนหมู่สัตว์เล็กสัตว์น้อย

จริงอยู่สัตว์บางชนิดเป็นอาหารของมนุษย์
แต่ควรยกเว้นสัตว์ใหญ่ เช่น วัว ควาย บ้าง
เพราะสัตว์ดังกล่าวมีพระคุณต่อมนุษย์
มันไม่เคยเรียกร้องเอาสิ่งของจากมนุษย์เลย
มีแต่มนุษย์เรียกร้องเอาจากมันทุกอย่าง
เราจึงควรงดรับประทานเนื้อสัตว์จำพวกนี้เสีย

หลวงปู่ชา วัดหนองป่าพง ถ้าท่านรู้ว่าหมู่บ้านใดจัดงานบุญแล้วฆ่าควาย
ท่านจะไม่ไปเลย ไม่ว่างานนั้นจะยิ่งใหญ่และสำคัญแค่ไหน”

หลวงปู่โทนท่านถึงแม้อายุจะมากแล้วก็ตาม
แต่ความจำของท่านดีเลิศแท้ ซึ่งจะเห็นได้จาก
ไม่ว่าใครจะเคยไปกราบท่านมาแล้ว เมื่อไปในครั้งที่สอง
ท่านจะทักทายได้แม่นยำทันที

“อาตมาพอจำได้เพราะญาติโยมมาหาไม่มากนัก
เพราะวัดของอาตมาอยู่ไกล อยู่บ้านนอก
ไม่เหมือนอยู่ในที่เจริญมีผู้คนพลุกพล่าน
ก็คงจะจำไม่ได้หมดเป็นแน่” หลวงปู่กล่าว


ธรรมะบนต้นไม้



เมื่อก้าวเข้าไปยังบริเวณวัดบูรพา
อันเป็นสถานที่จำพรรษาของหลวงปู่โทน
ก็จะพบกับคติธรรมต่างๆ ที่หลวงปู่โทนท่านได้ให้พระลูกศิษย์เขียนติดเอาไว้
เพื่อเป็นการเตือนสติของผู้ไปกราบท่านทุกคน

อย่างเช่นต้นตาลปากทางเข้าวัด ท่านก็เขียนธรรมะติดเอาไว้ว่า

“นอนนานงานน้อย ใช้บ่อยเงินหมด เงินมีหน้าสด เงินหมดหน้าแห้ง”

“เกิดเป็นคน ต้องคนให้ทั่ว ปากไม่ล้น ก้นไม่รั่ว ชั่วไม่เอา เมาไม่มี นี่คือคน”

“แก้วที่ว่าใส ยังไม่เท่าใจอันบริสุทธิ์”

“เกิดเป็นคนอย่าจนซึ่งน้ำใจ”

และจากต้นมะม่วง ต้นขนุน ตลอดจนต้นมะพร้าว มะไฟ
ก็มีป้ายคติธรรมของหลวงปู่ติดเอาไว้ทุกต้น เช่น

“ไวปากเสียศีล ไวมือไวตีนตกต้นไม้ เว้นชั่วทำความดี
ทำจิตใจให้ผ่องใส คือหัวใจของพระพุทธศาสนา”

“คบคนพาลมักจะล้มทับตน คบบัณฑิตให้ผลจนวันตาย”

“มักง่ายได้ยาก ลำบากได้ดี”

“อย่าฟังความเขา อย่าเอาความง่าย”

“การบูชาคนดี ย่อมให้สำเร็จประโยชน์ บูชาคนโฉดย่อมพาให้ท่านฉิบหาย”

“รกคนดีกว่ารกหญ้า รกคนบ้า รกหญ้าดีกว่ารกคน”

“อยู่คนเดียวให้ระวังความคิด อยู่กับมิตรให้ระวังวาจา”

“ชีวิตคือความฝัน สิ่งสำคัญคือความดี”

ธรรมะบนต้นไม้ในบริเวณวัดบูรพาของหลวงปู่โทนนี้
แต่ละคำล้วนแล้วแต่เป็นคติสอนใจที่อ่านแล้วเข้าใจกันได้ง่าย
ทำให้ผู้ไปกราบหลวงปู่ต้องเปลี่ยนอิริยาบถให้ดูเหมาะสมในเวลาไปสนทนากับท่าน

เพราะท่านคืออริยสงฆ์ที่เป็นเนื้อนาบุญของพุทธศาสนิกชนชาวอีสานโดยแท้
และแม้แต่ประชาชนที่อยู่ห่างไกลก็ยังเดินทางไปกราบท่านมิได้ขาด

kit007

ที่มาของสะพือ

หลวงปู่โทนเล่าว่า แก่งสะพือ กับบ้านสะพือนั้นอยู่คนละที่กัน
แต่อยู่ในเขตเดียวกัน และมีความเชื่อมโยงกันมาแต่อดีต

ในสมัยก่อนนั้นได้มีผู้เฒ่าผู้แก่เล่าขานสืบกันมาว่า
สาเหตุที่เรียกพะพือ หรือ สะพือนี้ มีเรื่องเล่าว่า
ได้มีพ่อค้าเรือสำเภาจำนวน ๗๐๐ คน ล่องเรือไปตามมหาสมุทร

แต่พอล่องเรือไปได้เพียง ๗ วันเท่านั้น เรือสำเภาก็แตก
น้ำได้พุ่งขึ้นมาบนเรือ ทำให้พวกพ่อค้าที่อยู่บนเรือต่างก็กลัวความตายกัน
ต่างคนต่างก็วุ่นวายไปหมด ไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร เพราะโกลาหลไปหมด

บางคนก็ยกมือกราบไหว้ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยเหลือ
บางคนก็กล่าวบวงสรวงเทพยดาอารักษ์ให้มาช่วยเหลือในยามคับขันเช่นนั้น

ในจำนวนพ่อค้าทั้ง ๗๐๐ คนนั้น ได้มีอยู่คนหนึ่ง
ซึ่งก่อนที่เขาจะลงเรือล่องมาตามมหาสมุทร เขาได้รับศีล ๕ จากพระสงฆ์ก่อน
และได้ตั้งจิตอธิษฐานอย่างแรงกล้าว่าจะขอตั้งตนอยู่ในกรอบของพระไตรสรณคมน์
คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

พูดง่ายๆ ก็คือเขาจะขอยึดเอาคุณพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งทุกลมหายใจ ไม่คิดเป็นอย่างอื่น

เมื่อเรือสำเภาแตก พ่อค้าผู้มุ่งมั่นอยู่ในศีลธรรม
เขาก็ตั้งจิตตั้งใจเจริญภาวนา
พิจารณาซึ่งศีลและทานที่เขาได้เคยกระทำมา
อย่างไม่สะทกสะท้านและกระวนกระวายใจเหมือนเช่นคนอื่นๆ


เหตุเพราะใจเป็นศีล

ในบรรดาพ่อค้าด้วยกัน เมื่อมองเห็นอากัปกิริยาของพ่อค้าคนนั้น
ไม่มีความเดือดร้อนอะไรเมื่อภัยมาเช่นนั้น เขาจึงเอ่ยถามไปว่า

“เป็นเพราะอะไรท่านจึงไม่กลัวความตาย”

พ่อค้าคนนั้นก็ตอบเพื่อนพ่อค้าด้วยกันว่า

“เป็นเพราะเรามีจิตใจบริสุทธิ์ ตั้งอยู่ในศีล ๕ ประการ
ถึงแม้จะตายไปก็คงจะไปสู่ชั้นเทวโลก
ฉะนั้น เราจึงไม่หวั่นต่อภัยที่กำลังเกิดขึ้น”

พ่อค้าในเรือสำเภาสงสัยจึงได้สอบถามต่อไปอีกว่า

“ศีล ๕ นั้นเราจะรักษากันอย่างไร ช่วยแนะนำด้วย”

พ่อค้าผู้มีศีล ๕ ก็ตอบเพื่อนพ่อค้าในเรือสำเภาที่แตกว่า

“รักษาได้ ถ้าหากตั้งใจจริง”

พูดจบพ่อค้าผู้มีศีลจึงได้แนะนำให้ทุกคนรับศีลจากเขา
และได้จัดคนทั้งหลายเป็น ๗ พวกด้วยกัน
คือจัดให้รวมกลุ่มเป็นพวกๆ ละ ๑๐๐ คนคือ

พวกที่ ๑ เมื่อรับศีล ๕ แล้ว น้ำได้ท่วมขึ้นมาเพียงข้อเท้าเท่านั้น

พวกที่ ๒ เมื่อได้รับศีล ๕ แล้ว น้ำได้ท่วมขึ้นมาเพียงเข่า

พวกที่ ๓ เมื่อรับศีล ๕ แล้วน้ำได้ท่วมขึ้นมาเพียงต้นขาเท่านั้น

พวกที่ ๔ เมื่อรับศีล ๕ แล้วน้ำได้ท่วมขึ้นมาเพียงบั้นเอว

พวกที่ ๕ เมื่อรับศีล ๕ แล้วน้ำได้ท่วมขึ้นมาเพียงหน้าอก

พวกที่ ๖ เมื่อรับศีล ๕ แล้วน้ำได้ท่วมขึ้นมาถึงคอ

พวกที่ ๗ เมื่อรับศีล ๕ จากผู้มีศีลแล้ว น้ำทะเลได้ท่วมสูงขึ้นแค่ปาก

เมื่อพ่อค้าทั้ง ๗๐๐ คนได้รับศีลแล้ว
พ่อค้าผู้มีศีลอยู่ก่อนแล้วก็ตั้งตนเป็นอาจารย์ และได้ประกาศออกไปว่า

“ศีล ๕ นี้เป็นที่พึ่งของเรา ไม่มีสิ่งอื่นใดที่จะเป็นที่พึ่งแล้ว
ขอให้ท่านทั้งหลายจงตั้งมั่นอยู่ในศีลกันเถิด”

หลังจากจบคำประกาศแล้วก็ได้พากันจมลงไปยังก้นมหาสมุทรในทันที
และเมื่อพวกเขาตายไปแล้ว ก็ได้ไปบังเกิดอยู่ในชั้นสวรรค์พร้อมกันทั้งหมด

ทั้งนี้เป็นเพราะอานิสงส์ของการรักษาศีล ๕ เมื่อใกล้จะถึงเวลาตายเท่านั้น
ซึ่งถ้าเราได้ปฏิบัติกันก่อนก็จะยิ่งดีใหญ่

kit007

ศิษย์ร่วมอาจารย์



หลวงปู่สำเร็จลุนท่านมีลูกศิษย์ที่ใกล้ชิดของท่าน
คือ สำเร็จตัน หลวงปู่แพง วัดสิงหาญ พระอาจารย์ตู๋ วัดขุลุ
หลวงปู่สีดา (พระอุปัชฌาย์ของหลวงปู่โทน)
หลวงปู่มั่น (แม่ทัพธรรมผู้มีศิษย์ทั่วประเทศ) และหลวงปู่โทน กนฺตสีโล

เมื่อสำเร็จลุนท่านมรณภาพลง
คณะศิษย์ของท่านดังกล่าวได้ร่วมกันทำการฌาปนกิจ
ผู้เป็นอาจารย์ของตนที่บ้านเวินไซ
ซึ่งหลวงปู่โทนก็ได้ไปในงานของบรมครูของท่านด้วย


มรดกสำเร็จลุน

สำหรับหลวงปู่โทนนั้นนับว่าเป็นศิษย์ผู้ใกล้ชิดมาก
ทั้งยังได้รับความรักเป็นพิเศษจากสำเร็จลุน

ซึ่งจะเห็นได้จาก ก่อนที่ท่านจะมรณภาพนั้น ท่านได้สั่งเอาไว้ว่า

“ถ้าอาตมามรณภาพไปแล้ว ขอให้เก็บไม้เท้าเอาไว้ให้ดีอย่าให้หาย”

“ไม้เท้าของสำเร็จลุนมีลักษณะอย่างไรครับ” ผู้เขียนเอ่ยถามหลวงปู่

“ลักษณะของไม้เท้าเป็นไม้แก่นที่ปลายเป็นงา”

“ตอนนี้อยู่กับหลวงปู่หรือเปล่าครับ”

“ไม่อยู่ เขาขอไปไว้บูชา”

“ใครขอไปครับ”

“โยมที่อุบลฯ เจ้าของร้านทองย่งเฮง”

“ทำไมหลวงปู่ให้เขาไปล่ะครับ ไม่เสียดายหรือ”

“เขาบอกขอบูชาเอาไว้เพราะป้องกันภัย ประเดี๋ยวเขาก็เอามาคืน”



หลวงปู่โทนท่านไม่ยินดียินร้ายต่อลาภสักการะใดๆ ทั้งสิ้น
ท่านมุ่งปฏิบัติธรรมอย่างเดียว แม้ทางคณะสงฆ์จะแต่งตั้งให้ท่านเป็นเจ้าคณะอำเภอ
ท่านก็ได้ปฏิเสธไป เพราะท่านชอบอยู่อย่างเงียบๆ

“อาตมาไม่มีเวลาที่จะไปทำงานให้คณะสงฆ์เขาหรอก
ขออยู่อย่างสงบๆ ดีกว่า เพราะเคยอยู่มาอย่างนี้ถูกกับจริตดี”


อุบายสอนศิษย์

หลวงปู่โทนท่านได้เล่าถึงเรื่องสำเร็จตันมาปรึกษาท่านว่าจะขอลาสึก
ซึ่งท่านก็ให้กำลังใจว่า

“อายุปูนนี้แล้วจะสึกไปทำไม สึกไปก็ไม่รู้จะไปทำอะไร
ตอนนั้นสำเร็จตันท่านมีอายุร่วม ๓๐-๔๐ แล้ว อาตมาก็ได้ห้ามไม่เห็นดีด้วย”

ต่อมาความทราบไปถึงหลวงปู่สีดา ผู้เป็นพระอุปัชฌาย์ใหญ่
ท่านก็ชักชวนสำเร็จตันเข้าไปในป่าเพื่อหาความสงบ
เป็นการขัดเกลากิเลสให้เบาบางลงไป
เพราะในป่าเป็นที่ไม่มีสิ่งเย้ายวนให้เกิดกิเลส มีแต่ธรรมชาติให้ได้เห็น

“อุบายของพระอุปัชฌาย์ได้ผล เพราะพอออกจากป่า ก็ไม่คิดอยากจะสึก
จึงทำให้สำเร็จตันอยู่ครองสมณเพศจนกระทั่งมรณภาพในที่สุด”

หลวงปู่โทนท่านกล่าว

หลวงปู่สีดาท่านมีอุบายแปลกๆ ให้กับบรรดาลูกศิษย์ของท่านอยู่เสมอ
เมื่อใครชอบอะไร ท่านก็จะให้เลือกตามจริตของพระรูปนั้นๆ

เช่น บางองค์ก็ชอบอยู่วัดป่า แต่บางรูปก็ชอบอยู่วัดบ้าน
แต่การปฏิบัติก็ให้ยึดถือหลักปฏิบัติของครูบาอาจารย์ที่ได้อบรมสั่งสอนมา
“ใครจะชอบอะไรท่านไม่ว่า แต่อย่าให้ผิดศีลธรรม
คือใครจะอยู่วัดหรืออยู่ป่าก็ได้ ขอเพียงให้ปฏิบัติเคร่งอย่างเดียว” หลวงปู่กล่าว


เห็นว่าเลื่อมใสจึงได้อยู่

หลวงปู่โทนเล่าว่า หลวงปู่สีดา ท่านเดินธุดงค์มาจากนครพนมเข้ายโสธร
ซึ่งสมัยนั้นยังเป็นตำบลเล็กๆ อยู่ จนกระทั่งเดินธุดงค์มาถึงจังหวัดอุบลราชธานี
และมุ่งไปยังอำเภอตระการพืชผลเพื่อจะข้ามไปฝั่งลาว

เมื่อมาถึงบ้านสะพือ ชาวบ้านนิมนต์ท่านไว้ให้อยู่จำพรรษา
เพราะไม่มีพระเณรอยู่เลย ท่านจึงอยู่ตามคำนิมนต์

ต่อมาท่านได้เห็นขนบธรรมเนียมของชาวบ้าน
เป็นผู้ที่มีความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาอย่างจริงจัง
ท่านจึงไม่คิดจะไปอยู่ที่อื่น เพราะชาวบ้านก็เคารพนับถือท่านมาก

ในที่สุดหลวงปู่สีดาจึงได้ปักหลักอยู่ที่วัดสิงหาญ บ้านสะพือ
ซึ่งเป็นหมู่บ้านใหญ่ที่อยู่ใกล้กับแก่งสะพือ
อันเป็นหนองน้ำใหญ่เหมือนกับหนองหาน จังหวัดอุดรธานี
                                                                                       

kit007

ตั้งเป็นเจ้าอาวาส

ขณะที่หลวงปู่โทนท่านมีอายุพรรษาได้ ๘ พรรษานั้น
ได้มี สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส)
ออกตรวจตราความเป็นปึกแผ่นของพระพุทธศาสนา
และท่านได้ไปเห็นสภาพของวัดบูรพาซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ แต่ขาดผู้บริหาร
คือไม่มีเจ้าอาวาสรักษาการอยู่ท่านจึงได้ให้หลวงปู่โทนมาเป็นเจ้าอาวาส

“สมเด็จอ้วนท่านจับให้เป็นเจ้าอาวาสเลย
ท่านประทับตราแต่งตั้งให้ไม่ให้ไปไหน
ให้อยู่บูรณะวัดเก่าคือวัดบูรพาแห่งนี้ต่อไป”


คลิกอ่าน ประวัติและปฏิปทาสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=22704


วัดบูรพา เป็นวัดเก่าแก่ สร้างเมื่อ พ.ศ. ใด และใครเป็นผู้สร้าง ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด
บริเวณวัดในปัจจุบันประมาณ ๘ ไร่เศษ ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันออกของหมู่บ้านสะพือ
มีชาวบ้านประมาณ ๑,๐๐๐ หลังคาเรือน

สันนิษฐานว่าตั้งทีหลังวัดสิงหาญ ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกของหมู่บ้านสะพือ
เพราะหมู่บ้านแห่งนี้มีอยู่ ๒ วัด เป็นวัดเก่าแก่ทั้งคู่
ซึ่งเชื่อว่าสร้างมาพร้อมกับหมู่บ้านอย่างแน่นอน
แต่ก็ยังไม่มีหลักฐานชี้ชัดลงไปให้กระจ่างแจ้ง


สำเร็จลุนมรณภาพ

หลวงปู่โทนได้ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดบูรพา บ้านสะพือ เป็นองค์ที่ ๒๐
ซึ่งเป็นปีที่สำเร็จลุน เทพเจ้าของชาวไทย-ลาว
พระอาจารย์ที่มีวิทยาคมสูงเป็นที่ยอมรับนับถือของหมู่ศิษย์ว่า
ท่านมีวิชาตัวเบา และมีความสามารถพิเศษเหาะเหินเดินอากาศได้
พร้อมทั้งย่นระยะทางได้ด้วย
ท่านได้ถึงแก่กาลมรณภาพลงที่เวินไซ แขวงจำปาศักดิ์ ประเทศลาว

การมรณภาพของสำเร็จลุนยังความเศร้าโศกเสียใจแก่หมู่ศิษยานุศิษย์
และประชาชนทั้งสองฝั่งแม่น้ำโขงเป็นอย่างยิ่ง

kit007

เสี่ยงทายได้พระโทน

ในสมัยที่หลวงปู่โทนบวชพระได้หนึ่งพรรษานั้น
ท่านเล่าว่าได้รับนิมนต์ไปประกอบศาสนกิจ ณ พระอุโบสถวัดป่าใหญ่
ร่วมกับพระเถระชั้นผู้ใหญ่รวมทั้งหมด ๑๓ รูป โดยหลวงปู่โทนท่านนั่งเป็นองค์สุดท้าย

ระหว่างนั้นได้มีพระสุราษฎร์ภักดี รองเจ้าเมืองอุบลฯ ในสมัยนั้น
ได้มาทำบุญถวายเครื่องสังฆทาน ซึ่งเป็นอัฐบริขารกองใหญ่และได้ตั้งจิตอธิษฐานว่า

“ข้าพเจ้าพร้อมด้วยบุตรธิดาได้นำเครื่องสังฆทานอันสมบูรณ์และบริบูรณ์ทั้งหลายเหล่านี้
ขอถวายแด่พระคุณเจ้าผู้วิเศษ ถ้าหากข้าพเจ้าจะมียศถาบรรดาศักดิ์สูงขึ้น
ก็ขอให้ถูกพระภิกษุผู้ถึงพร้อมด้วยปฏิปทาและจริยวัตรอันงดงาม และเจริญด้วยธรรมเทอญ”

พออธิษฐานเสร็จพระสุราษฎร์ภักดีก็ได้ทำสลาก
ให้พระคุณเจ้าทั้ง ๑๓ รูปจับเพื่อเป็นการเสี่ยงทาย
คือให้จับสลากได้ใบเดียว ถ้าพระคุณเจ้ารูปใดได้ก็จะถวายให้พระรูปนั้น

พระภิกษุที่ไปร่วมพิธีในวันนั้น
ล้วนแต่มีพรรษามากตั้งแต่ ๔๐ พรรษาลงมาจนถึง ๑ พรรษา

ปรากฏว่าผู้ที่จับสลากเครื่องสังฆทานจากพระสุราษฎร์ภักดีได้ คือ พระภิกษุโทน
ผู้มีเพียงหนึ่งพรรษาและนั่งอยู่ปลายแถวสุดนั่นเอง

ทำให้พระสุราษฎร์ภักดีมีสีหน้าเปลี่ยนไปเล็กน้อย
และได้รับการปลอบใจจากภรรยาซึ่งเป็นคนจีนทางภาคกลาง แต่มาอยู่เมืองอุบลฯ นาน
ภรรยาของพระสุราษฎร์ภักดีได้มาปลอบขวัญว่า

“ไม่เป็นไรหรอก คุณพระ ไม่ต้องเสียใจเพราะเรามีเจตนาดีแล้ว
เพราะพระองค์นี้จะเป็นผู้รักษาศาสนาให้เจริญสืบต่อไป”

คุณพระจึงได้หันไปถามพระโทนว่า “อยู่ไหน”

พระโทนก็ตอบไปว่า “อยู่บ้านสะพือ อำเภอตระการพืชผล”

คุณพระได้ถามต่อไปว่า “มาเรียนอะไร”

พระโทนก็เจริญพรว่า “มาเรียนมูลกัจจายน์ ซึ่งขณะนี้ได้เรียนจบแล้ว
กำลังเรียน ป.๓ และนักธรรมอยู่”

ในปีต่อมาปรากฏว่า พระสุราษฎร์ภักดีก็ได้รับพระราชทาน
เลื่อนยศขึ้นเป็น “พระยาปทุมเทพภักดี” ซึ่งไม่น่าเชื่อว่าจะเป็นไปได้ แต่ก็เป็นไปแล้ว

และจากมูลเหตุดังกล่าวนั้นเอง
ทำให้พระสุราษฎร์ภักดีบังเกิดความเคารพศรัทธาในพระโทน ถึงกับอุทานว่า

“ไม่คิดเลยว่าการได้ทำบุญกุศลกับท่านจะได้รับอานิสงส์ถึงเพียงนี้”

พูดจบได้ถวายเงินให้พระโทนไป ๕ บาท
พร้อมกับกล่าวขอโทษกับท่านที่ได้เข้าใจผิด
ซึ่งหลวงปู่ก็ไม่ติดใจอะไร เพราะท่านเป็นพระสงฆ์ย่อมมีเมตตาธรรมอยู่แล้ว

“คนเราอยู่ที่วาสนาบารมีที่ได้กระทำมาทั้งในอดีตและปัจจุบัน
ซึ่งการสร้างความดีย่อมได้ผลแห่งความดีเป็นเครื่องตอบแทน
เพราะชีวิตเหมือนความฝัน สิ่งสำคัญคือความดี” หลวงปู่ท่านกล่าว

kit007

มหาเสน่ห์สำเร็จลุน



หลวงปู่โทนเล่าว่า ในสมัยที่ปรนนิบัติท่านสำเร็จลุนที่เมืองเวินไซ นครจำปาศักดิ์นั้น
ท่านให้ท่องจำพระคาถาอยู่บทหนึ่ง ซึ่งเป็นพระคาถาสั้นๆ ว่า

“พุทธจิตใจ ธัมมจิตใจ สังฆจิตใจ พุทโธจิต ธัมโมจิต สังโฆจิต”

เมื่อท่องได้แล้วได้ไปกราบเรียนถามท่านว่าเป็นพระคาถาอะไร
และใช้ในทางไหน ซึ่งสำเร็จลุนก็ตอบว่าเป็นคาถามหาเสน่ห์
มีประโยชน์มาก ควรรักษาไว้ให้ดี

สำหรับวิธีใช้นั้นใช้เสกใส่สีผึ้งเป็นเมตตามหาเสน่ห์ จึงได้เรียนเอาไว้
และเมื่อนำเอามาใช่ในปัจจุบันก็ได้ผลดี
แต่ต้องใช้ในทางดี ไม่ใช่ใช้เพื่อทำลายผู้หญิง

หลวงปู่ท่านเล่าว่า มีอยู่รายหนึ่งชื่อประยงค์ ทำงานอยู่ กรป. อุบลฯ
ใช้สีผึ้งไปทาไม่เลือกหน้า และทาผู้หญิง
จนผู้หญิงด่าคำหยาบคายที่ถูกลวนลาม แต่ในที่สุดกลับมาชอบ
และไปใช้ไม่เลือกจนมีโทษแก่ตัวเองในที่สุด

หลวงปู่ท่านกล่าวว่า

“ขอร้องให้ใช้ในด้านเมตตาก็พอแล้ว
ถ้ามั่นใจว่าชอบกันจริง ถ้าหากพร้อมทุกอย่างจึงทา
เพราะผู้หญิงเป็นเพศที่มีเสน่ห์อยู่ในตัวอยู่แล้ว
ถ้าไม่รับเลี้ยงจะเป็นบาปเป็นกรรมมากกว่าจะได้ประโยชน์”

หลวงปู่โทน ท่านกล่าวว่า ส่วนมากท่านจะให้สีผึ้งของท่านแก่ผู้ที่ควรให้เท่านั้น
โดยเฉพาะหมอลำทางภาคอีสานนั้นไปขอกับท่านเป็นจำนวนมาก
และผู้ที่มีอาชีพ ซึ่งต้องติดต่อธุรกิจกับผู้อื่น เช่น ค้าขาย เป็นต้น

“ความมีเสน่ห์ของคนไม่ได้อยู่ที่ใบหน้าเท่านั้น
ต้องงามด้วยกิริยาวาจาด้วย จึงจะเรียกว่างามพร้อมสรรพ
คือ มีบุคลิกอ่อนหวาน มีวาจาไพเราะเป็นต้น”


กลับคืนวัดบ้านเกิด



หลวงปู่โทนเล่าว่าหลังจากออกเดินธุดงค์เพื่อหาความวิเวก
จากป่าเขาลำเนาไพรต่างๆ ในเขตจังหวัดอุบลฯ แล้ว
ก็ได้เดินทางกลับมายังวัดบูรพา บ้านสะพือ
เพื่อมาเข้าพรรษาตามปกติ ซึ่งไม่ว่าจะเดินธุดงค์ไปแห่งหนตำบลใด
ก็จะกลับมาเข้าพรรษาที่วัดบ้านเกิดของท่านเสมอ

เมื่อกลับจากการเดินธุดงค์แล้ว
หลวงปู่โทนท่านได้ใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ด้วยการศึกษาเล่าเรียนเพิ่มเติม

“อาตมาต้องแยกเวลาเรียนคือเวลาหนึ่งทุ่มไปเรียนธรรมบท
ส่วนกลางวันก็เรียนนักธรรม ต้องเรียนควบคู่กันไป
อาตมาเรียนได้แค่ ป.๓ เท่านั้น เพราะสมัยนั้นมีแค่ ป.๓ ก็ว่าสูงสุดแล้ว
เรียกว่าเป็นครูสอนได้แล้ว” หลวงปู่ท่านกล่าว

การศึกษาของหลวงปู่โทนนั้น ท่านเล่าว่าต้องศึกษาด้วยการท่องจำทั้งหมด
มิใช่อ่านผ่านไปเฉยๆ ฉะนั้นเมื่อท่านศึกษาวิชาอะไร
ท่านจึงมีวิชาอย่างมั่นคงและใช้วิชาที่ได้ศึกษามาอย่างได้ผล

“เมื่อศึกษาจบ เขาก็เอามาเป็นครูสอน
โดยหลวงปู่สีดาผู้เป็นพระอุปัชฌาย์ได้ตั้งเงินเดือนให้เดือนละ ๑๐ บาทเท่านั้น”

หลวงปู่ท่านกล่าว

kit007

แลกเปลี่ยนวิชากัน

หลวงปู่โทนเล่าต่อไปว่า สำหรับ สำเร็จตันนั้น ท่านแก่กว่า
แต่ก็ยังถือว่าเป็นรุ่นเดียวกัน

“อาตมาเคยสอนวิชาสนธิให้ท่านหนึ่งพรรษา
ส่วนท่านก็สอนวิชาของท่านให้เช่นกัน
เพราะใครมีวิชาอะไรดี ก็แนะนำกันไป
เป็นการแลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกัน” หลวงปู่โทนกล่าว

ความผูกพันระหว่างหลวงปู่โทน และสำเร็จตันนั้น (น่าจะหมายถึงหลวงปู่มั่น)
หลวงปู่โทนกล่าวว่า เป็นความผูกพันที่ลึกซึ้งอยู่
ซึ่งจะเห็นได้จากในสมัยที่ท่านออกเดินธุดงค์ไปพบกันที่ภูโล้น (ที่ถูกคือ ภูหล่น)
ในเขตอำเภอโขงเจียม และอำเภอศรีเชียงใหม่ (ที่ถูกคือ อ.ศรีเมืองใหม่) นั้น

ท่านเล่าว่า

“อาตมานั่งภาวนาห่างจากหลวงปู่มั่นเพียง ๕๐ เมตร
เวลามีสัตว์ป่ามาก็รู้กัน และการขบฉันก็ฉันข้าวโพดในเวลาหิวในตอนเช้าเหมือนกัน

ส่วนการถือว่าท่านสายนั้นสายนี้ ไม่เคยถือว่าเป็นสายอะไรทั้งสิ้น
เพราะถือว่าท่านเป็นพระปฏิบัติเช่นเดียวกัน"

หลวงปู่โทนท่านให้ข้อคิดในการปฏิบัติธรรมว่า

“เราได้เข้าไปสู่ถนนสายนี้แล้ว เป็นถนนที่ฆ่ากิเลสตายแล้ว
และไม่มีความดีใจเสียใจอะไร แม้จะมีอะไรเกิดขึ้นก็ตาม”


ต้องอดทนและอดกลั้น

หลวงปู่โทน ท่านได้เล่าถึงชีวิตของการออกเดินธุดงค์ของท่านในช่วงหนึ่งว่า
ไม่ว่าจะเป็นการขบฉัน หรือการปฏิบัติ จะต้องมีขันติ คือความอดทนให้มากที่สุด
เพราะในป่าบางแห่งไม่ได้ฉันน้ำเลยเป็นเวลาถึง ๙ วันก็ยังมี

เคยออกเดินธุดงค์ไปด้วยกัน ครั้งหนึ่งถึง ๑๑ รูป
บางรูปฉันเอกา (ฉันมื้อเดียว) ได้เพียง ๙ วันก็อดทนไม่ได้
ต้องขอกลับออกมาก่อน บางรูปก็อดทนได้ ๑๕ วันก็ทนไม่ไหว ก็ขอกลับ
เพราะทนต่อความลำบากไม่ไหว

บางครั้งได้ฉันแต่น้ำถึง ๔ วันก็ยังเคยมี
เพราะไม่พบหมู่บ้านของชาวบ้านเลย
แต่ถ้าพบเขาก็จะถวายข้าวโพด ให้พอประทังความหิวไปวันๆ เท่านั้น



หลวงปู่โทนเล่าว่า สำเร็จลุน ท่านได้เทศนาสั่งสอนอยู่เสมอถึงเรื่องการมีขันติ
คือความอดทน อดกลั้นไม่ให้ติดในลาภ ให้มุ่งสู่ป่า
เพื่อไปฆ่ากิเลสอันหมักหมมอยู่ในตัว
ส่วนการปฏิบัติธรรมนั้น ท่านให้ยึดคำภาวนาว่า
“พุทโธจิต ธัมโมจิต สังโฆจิต”
เพราะเป็นเครื่องหมายของการสำรวมให้มีความสงบอยู่ภายใน

“ท่านให้ยึดจิตตัวเดียวเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็นอะไรก็อย่าให้ทิ้ง
พุทโธจิต ธัมโมจิต สังโฆจิต”

kit007

เพียบพร้อมด้วยคุณธรรม

ความจริงแล้ว หลวงปู่โทน ท่านได้ศึกษาวิชาต่างๆ จากสำเร็จลุนมามาก
แต่ท่านไม่ยอมเปิดเผยให้ฟังโดยละเอียด
เพราะท่านกล่าวว่า จะเป็นการอวดอุตริมนุสสธรรม
จะทำให้ครูบาอาจารย์ท่านเสีย เพราะท่านไม่เคยโอ้อวดใคร

โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระนักปฏิบัติอย่างท่านนั้น
เมื่อมีใครไต่ถามอย่างไร ท่านก็จะตอบอย่างนั้น
ตอบอย่างสั้นๆ ไม่นอกเรื่องและไม่พูดมาก
ซึ่งผู้ที่ไม่รู้ความจริงก็อาจจะเข้าใจผิด
คิดว่าท่านถือตัวหรือหยิ่ง พบยาก อะไรทำนองนี้

แต่ความจริงแล้ว พระนักปฏิบัติอย่างหลวงปู่โทน
ท่านมีเมตตาธรรมและคุณธรรมสูงมาก
เป็นผู้ให้ตลอด ไม่เคยเรียกร้องเอาอะไรจากใคร

เมื่อถามถึงเรื่องสำคัญในการศึกษาเล่าเรียนของท่าน
ท่านมักจะกล่าวว่า

“อย่าไปพูดถึงเลย เพราะจะทำให้ครูบาอาจารย์ท่านตำหนิเอา”

คำพูดของหลวงปู่ทุกคำ ท่านจะกล่าวยกย่องครูบาอาจารย์ของท่านอยู่ตลอดเวลา
และท่านมีความเคารพในครูบาอาจารย์อยู่เสมอ


พบหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต

หลวงปู่โทน ท่านเล่าว่า สำหรับ หลวงปู่มั่นนั้น
ท่านได้พบกันในระหว่างออกเดินธุดงค์ป่าแห่งหนึ่ง เขตตระการพืชผล

“หลวงปู่มั่นท่านสอนธรรมะอะไรให้หลวงปู่บ้างครับ”

“ไม่ได้สอนอะไรให้ เพราะต่างคนก็ต่างออกไปหาความสงบกันในป่า
และไปคนละสาย คือไปคนละทางกัน
แต่ก็ได้อยู่ร่วมปฏิบัติธรรมกับท่านมาร่วมเดือนในป่าแห่งหนึ่ง”

หลวงปู่โทน ท่านเล่าถึงเมื่อคราวที่ท่านได้พบกับหลวงปู่มั่น
ท่านก็มีความเคารพเลื่อมใสในตัวหลวงปู่มั่นเช่นกัน โดยท่านกล่าวว่า

“ถึงแม้อาตมาไม่ได้ติดสอยห้อยตามหลวงปู่มั่นมาตั้งแต่แรก
แต่เมื่อได้มาพบกับท่านก็มีความนับถือท่าน เพราะท่านเป็นพระนักปฏิบัติที่ถือเคร่งมาก”

หลวงปู่โทนเล่าว่า หลวงปู่มั่นเคยสอบถามท่านถึงเรื่องการปฏิบัติอยู่เสมอ
และบางครั้งท่านก็ได้ชี้แนะแนวทางให้ด้วย

แต่เมื่อติดขัดจริงๆ ก็ให้ไปเรียนถามสำเร็จลุน
ซึ่งหลวงปู่มั่นมีความเคารพนับถือท่านอยู่มาก


ล้วนเป็นศิษย์อาจารย์ดัง

หลวงปู่โทนเล่าว่า ความจริงแล้วก่อนที่ท่านจะเข้ามาบวชเป็นสามเณรนั้น
ท่านได้เรียนวิชามูลกัจจายน์กับ พระอาจารย์หนู
ที่วัดบ้านเกิดของท่านมาก่อนจนกระทั่งเรียนจบ
เพราะในสมัยนั้นยังไม่มีโรงเรียน ใครอยากจะเรียนก็ไปเรียนกับพระที่วัด

“อาตมาเป็นเด็กวัดไปด้วย เรียนไปด้วย จนได้วิชามูล
แต่ไม่มีชั้นอย่างเช่นทุกวันนี้ ที่มี ป.๑ ป.๒ ป.๓ อะไรทำนองนี้”

ส่วนครูบาอาจารย์ที่หลวงปู่โทนได้ไปศึกษาอยู่ด้วยนั้น
ท่านเล่าว่ามีอยู่มากมาย เช่นอาจารย์ตู๋ วัดบ้านขุลุ
อาจารย์แพง วัดสิงหาญ สำเร็จตัน และหลวงปู่สีดา เป็นต้น


ธุดงค์ไปภูโล้น (ที่ถูกคือ ภูหล่น)

หลวงปู่โทนเล่าว่า ในสมัยนั้นท่านจะออกเดินธุดงค์อยู่ตลอดเวลาไม่อยู่เป็นที่
เพราะครูบาอาจารย์ท่านอบรมสั่งสอยมาอย่างนั้น
ก็ต้องปฏิบัติตามท่านสอน ต่อมาท่านได้ธุดงค์ไปถึงภูโล้น
ได้พบกับหลวงปู่มั่นอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งในครั้งนี้อยู่ปฏิบัติธรรมได้นานถึงหนึ่งเดือน

ภูโล้นอยู่ในเขตอำเภอศรีเชียงใหม่ (ที่ถูกคือ อ.ศรีเมืองใหม่)
เป็นภูเขาที่มีสัตว์ป่ามากเป็นพิเศษ เช่น ช้าง เสือ หมี งูเห่า และกระต่าย เป็นต้น

ในสมัยนั้น อาตมาบวชพระได้ ๘ พรรษาเท่านั้น
จึงคิดแสวงหาวิชาความรู้จากครูบาอาจารย์เอาไว้
เพราะมีครูบาอาจารย์มากในเขตจังหวัดอุบลฯ
ซึ่งถือว่าเป็นแผ่นดินของนักปราชญ์โดยแท้

ระหว่างที่อยู่ปฏิบีติธรรมที่ภูโล้นนั้น
หลวงปู่โทนเล่าว่าได้ผจญกับความลำบากทุกอย่าง
แต่ก็ต้องอดทน ซึ่งบางครั้งท่านเล่าว่าต้องฉันข้าวเหนียวคลุกกับปลาร้า
ฉันก็ฉันเพียงมื้อเดียวเท่านั้น