พระนารายณ์สิบปาง

Metha

พระนารายณ์สิบปาง

ฉบับภาษาไทยมีอยู่หลายสำนวนด้วยกัน นารายณ์สิบปางที่ปรากฏเป็นภาษาไทยอยู่ในปัจจุบัน จัดลำดับปางไม่ตรงกันเพราะเรื่องพระนารายณ์ในยุคปุราณะมีองค์ต่างอยู่มากมายหลายสิบปาง นารายณ์สิบปางฉบับโรงพิมพ์หลวงนั้น ปางที่หนึ่งเริ่มต้นด้วยปางวราหาวดาร คือพระนารายณ์องดารเป็นหมูสังหารหิรันตยักษ์ ซึ่งตรงกับพระราชนิพนธ์เรื่องรามเกียรติ์ในรัชกาลที่หนึ่ง

เนื้อเรื่องนารายณ์สิบปางโดยทั่วไป เป็นเรื่องที่กล่าวด้วยพระวิษณุนารายณ์เสด็จมาปราบยุคเข็ญ และยังความสงบสุขแก่โลกเป็นคราว ๆ

นารายณ์สิบปาง คือ การอวตารมาเกิดในโลกรวมสิบครั้งของพระนารายณ์เพื่อปราบยุคเข็ญ และยังความสงบสุขแก่โลก

Metha

1. มัตสยาวตาร  อวตารมาเป็นปลาในสมัยกฤดายุค หรือสัตยยุค (สมัยต้นอายุของโลกซึ่งศีลธรรมของชาวโลกยังบริบูรณ์ ครบถ้วนอยู่)

ครั้งนั้นจะเกิดน้ำท่วมโลก พระนารายณ์อวตารมาเกิดเป็นปลาศผริ เตือนพระมนูไววัสวัตให้ต่อเรือใหญ่บรรทุกสัตว์ อย่างสาคู่ ต้นไม้นานาพันธุ์และเชิญฤาษีทั้งเจ็ดลงเรือ พอถึงเวลาพระพรหมบรรทมก็เกิดน้ำท่วมโลก มนุษย์และสัตว์จมน้ำตายสิ้น เหลือแต่พระมนู และผู้ที่อยู่ในเรือใหญ่ เมื่อน้ำลดแล้วพระมนู และฤาษีทั้งเจ็ดก็ออกจากเรือ เริ่มต้นสร้างเผ่าพันธุ์มนุษย์ขึ้นใหม่ พระมนูองค์นี้เป็นพระมนูองค์ที่เจ็ดถือกันว่า เป็นมนุษย์คนแรก และเป็นกษัตริย์องค์แรกในมันวันตระที่เจ็ด (สมัยที่เจ็ดของโลก) นี้ซึ่งมีระยะเวลา 4,320,000 ปี

Metha

2. กูรมาวตาร อวตารมาเป็นเต่า อยู่ในสมัยกฤดายุค ครั้งนั้นบรรดาเทวดาประสบความเดือนร้อน เพราะความกำเริบของพวกอสูร เนื่องจากพระอินทร์และเทวดาถูกฤาษีทุรวาสสาบให้แพ้อสูร พระอินทร์และเทวดาไปขอความช่วยเหลือจากพระนารายณ์ พระนารายณ์จึงแนะให้กวนน้ำอมฤต เพื่อว่าเทวดากินแล้วจะไม่ตาย ในการกวนน้ำอมฤตนั้น ได้ใช้ภูเขามันทรมาตั้งลงในเกษียรสมุทร ใช้ต่างไม้กวนขณะกวนภูเขานั้นได้เจาะแผ่นดินโลกลึกลงไปทุกที พระนารายณ์เกรงว่าพื้นโลกจะแตกทำลายเสีย จึงแบ่งภาคเป็นเต่าใหญ่ลงไปนอนรองรับอยู่ใต้ภูเขา

Metha

3. วราหาวตาร  อวตารมาเป็นหมูในสมัยกฤดายุค ครั้งนั้นอสูรชื่อหิรันยากษะ ได้ลากเอาแผ่นดินลงไปไว้ก้นมหาสมุทร พระนารายณ์จึงแบ่งภาคมาเกิดเป็นหมูใหญ่ตามลงไปใต้ทะเลได้สู้รบกันถึงหนึ่งพันปี ในที่สุดหมูฆ่าหิรันยากษะตายแล้วช้อนแผ่นดินขึ้นมาตั้งไว้บนผิวน้ำตามเดิม

Metha

4. นรสิงหาวตาร  อวตารมาเป็นนรสิงห์ในสมัยกฤดายุค เรื่องมีว่ามีอสูรชื่อหิรัณยกศิปุน้องหิรัณยากษะ ได้บำเพ็ญตบะจนพระพรหมต้องประทานพรให้ตามที่ขอ คือขอไม่ตายด้วยอาวุธใด ๆ ไม่ตายในเวลากลางวันหรือกลางคืน ไม่ตายในเรือนหรือนอกเรือน เมื่อได้พรแล้วก็มีความกำเริบใจ ก่อความเดือดร้อนแก่เทวและมนุษย์ ยกทัพไปตีได้เมืองสวรรค์ แล้วตั้งตัวเป็นเจ้าแห่งโลกทั้งสาม ต่อมาพระนารายณ์ในรูปนรสิงห์ได้ออกมาจับพญาอสูรลากออกไปที่กึ่งกลางระหว่างประตูปราสาทกับชานชาลา เวลานั้นเป็นเวลาสนธยา แล้วนรสิงห์ก็ฆ่าพญาอสูรตายด้วยกรงเล็บอันแหลมคม หิรัญยกศิปุ ตายลงด้วยลักษณะที่ไม่เข้ากับพรที่ตนได้รับ

Metha

5. วามนาวตาร อวตารมาเป็นพราหมณ์เตี้ยในสมัยไตรคายุคอันเป็นสมัยที่ศีลธรรมของชาวโลกลดลงไปหนึ่งในสี่ ในครั้งนั้นพญาอสูรชื่อพลี ได้รับความช่วยเหลือจากบรรดาพราหมณ์เหล่าภารควะในการประกอบยัญพิธีมีผลทำให้เป็นผู้มีอำนาจยิ่งใหญ่ สามารถปราบได้สามโลก แล้วตั้งตนเป็นเจ้าสวรรค์แทนพระอินทร์ พวกเทวดาไปทูลขอความช่วยเหลือจากพระนารายณ์ พระนารายณ์จึงอวตารมาเป็นพราหมณ์เตี้ย แล้วได้มาสู่สำนักของท้าวพลี ในขณะที่ท้าวพลีกำลังประกอบยัญกิจอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำบรรทม พลีได้ตอบรับเป็นอย่างดีและกล่าวว่าตนยินดีที่จะถวายทุกสิ่ง พราหมณ์เตี้ยจึงขอแผ่นดินชั่วสามก้าวย่าง พลีก็ยอมพราหมณ์เตี้ยจึงกลายรูปเป็นพระนารายณ์ย่างก้าวที่หนึ่งตลอดสิ้นแดนสวรรค์ ก้าวที่สองตลอดแผ่นดินโลก พลีทราบว่าเป็นพระนารายณ์จึงทูลขอโทษ และขอให้เหยียบพระบาทลงบนศรีษะตนเป็นก้าวที่สาม พระนารายณ์จึงให้พลีไปครองบาดาล ครั้นต่อมาพลีประพฤติดีจึงให้ขึ้นมาครองแดนสุตล ซึ่งเป็นแดนหนึ่งในบาดาลที่วิเศษสุด แล้วสัญญาว่าวันหนึ่งในภาย15/จะให้พลีได้ครองสวรรค์อีก

Metha

6. ปรศุรามาวตาร  อวตารมาเป็นพราหมณ์ชื่อ ราม ถือขวานเพชรในสมัยไตรคายุคเรื่องมีว่ากษัตริย์องค์หนึ่งชื่ออรชุน ได้รับพระแห่งฤาษีทัตตะไตรยให้มีเดชานุภาพเหนือราชาทั้งหลาย และมีแขนถึงสองพันสามารถปราบศัตรูได้ทุกหนทุกแห่ง อรชุนมีความกำเริบเที่ยวรุกรานฤาษีให้เดือดร้อน ฤาษีวสิษฐ์ผู้เป็นหัวหน้าฤาษีเหล่าหนึ่งจึงไปฟ้องพระนารายณ์ พระนารายณ์อวตารมาเป็นพราหมณ์ชื่อราม ได้รับขวานเพชรจากพระศิวะจึงได้นามว่าปรศุราม แปลว่ารามผู้ถือขวาน และได้ฆ่าอรชุนเสีย

Metha

7. รามจันทราวตาร  อวตารมาเป็นพระราม หรือรามจันทร์ในสมัยไตรดายุค การอวตารครั้งนี้ก็เพราะท้าวราพณ์ (ทศกัณฐ์) ผู้ครองกรุงลงกาเบียดเบียนมนุษย์ และเทวดาให้เดือดร้อน เรื่องราวรายละเอียดหาดูได้จากกาพย์สันสกฤตเรื่องรามายณะ บทประพันธ์ของฤาษีวาลมิกิ และฉบับภาษาอินดีของกาลิทาส ในพาทย์ไทยคือเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่หนึ่ง

Metha

8. กฤษณาวตาร อวตารมาเป็นพระกฤษณะ กษัตริย์จันทรวงศ์แห่งกรุงทวารกาในสมัยทวาบรยุคซึ่งศีลธรรมของชาวโลก ลดลงเหลือเพียงหนึ่งในสอง เรื่องราวรายละเอียดหาดูได้จากบทที่สิบของคัมภีร์ภาควตะปุราณะและบทปลีกย่อย บางตอนในเรื่องมหาภารตะ

Metha

9. พุทธาวตาร  อวตารมาเป็นพระพุทธเจ้า ในสมัยกลียุคเรื่องนี้เกิดขึ้นเนื่องจากพวกพราหมณ์ไม่สามารถเอาชนะ
พระพุทธศาสนาได้ ยอมยกให้พระพุทธเจ้าเป็นอวตารปางที่เก้า แต่บิดเรื่องไปเป็นอย่างหนึ่งว่า การอวตารครั้งนี้เพื่อสั่งสอนลัทธิต่าง ๆ ให้คนบาปหยาบช้าประพฤติตามจะได้พากันไปสู่อบาย