ประเพณีเพ็ญพุธ

Nujeab

ประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน หรือที่ชาวเหนือเรียกกันว่า “ประเพณีเพ็งพุธ” (คำว่า “เพ็ง” เป็นคำพื้นเมือง มีความหมายว่า คืนวันเพ็ญ หรือ คืนพระจันทร์เต็มดวง) นับเป็นประเพณีที่ดีงามของชาวล้านนา ซึ่งหมายถึงดินแดนทางภาคเหนือของประเทศไทย ในอดีตอาณาจักรล้านนาต้องตกเป็นเมืองขึ้นของพม่า ตั้งแต่คราวที่พระเจ้าบุเรงนอง กษัตริย์พม่ายกทัพมาตี เมื่อปี พ.ศ.2101 เรื่อยมาเป็นระยะเวลานานเกือบ 200 ปี ดังนั้น ประเพณีวัฒนธรรมของล้านนาจึงมีลักษณะการผสมผสานระหว่างขนบธรรมเนียมของไทลื้อ (ในมณฑลยูนนานทางตอนใต้ของจีน) กับชาวไทใหญ่ในรัฐฉานของพม่า อิทธิพลดังกล่าวได้แทรกซึมไปถึงความเชื่อ ความศรัทธาของชาวล้านนาอย่างแนบแน่น

ประเพณีเพ็งพุธ เข้าใจว่าเป็นอิทธิพลที่มาจากทางพม่าอย่างที่ปรากฏในพระราชนิพนธ์ “พระราชพิธีสิบสองเดือน” ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ว่า (“ชาวเมืองรางกูน” หรือ “ย่างกุ้ง” แปลว่า No more War หรือไม่มีสงครามอีกแล้ว) ชาวเมืองรางกูนผู้หนึ่งได้ตักบาตรแก่พระอุปคุตเถระแล้ว ได้เป็นเศรษฐี ชาวเมืองรางกูนทั้งปวง จึงพากันหุงข้าวแต่ยังไม่สว่าง คอยตักบาตรแก่พระอุปคุตเถระ จนทุกวันนี้ก็ยังมีความนับถือพระอุปคุตเช่นนี้แพร่หลายมากขึ้น

ประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน ชาวชาวล้านนา กล่าวคือ พระภิกษุสามเณรในเมืองจะออกบิณฑบาตในช่วงเที่ยงคืน ในทุกปีที่มีวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำที่ตรงกับวันพุธ โดยไม่จำกัดว่าจะต้องอยู่ในเดือนใด ดังนั้น บางปีอาจจะมีเพียงครั้งเดียว หรือ 2 ครั้ง และบางปีก็ไม่มีเลย
ดังนั้น เมื่อถึงวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ ที่ตรงกับวันพุธ บรรดาพุทธศาสนิกชนชาวเหนือที่มีความเชื่อ ความศรัทธา พระอุปคุต หรือ พระบัวเข็ม ก็จะเตรียมข้าวสารอาหารแห้งไว้คอยใส่บาตรกันตามถนนสายต่าง ๆ

การใส่บาตรเที่ยงคืนของคนไทยทางภาคเหนือนี้ ต่างเชื่อกันว่าพระอุปคุตพระอรหันต์ผู้มีฤทธิ์มากจะออกจากการจำพรรษาเหาะขึ้นมาจากมหาสมุทร (หรือสะดือทะเล) โดยจะแปลงกายเป็นสามเณรน้อย ออกมาโปรดสัตว์ (อิงตำนาน “ปฐมสมโพธิกถา” พระนิพนธ์สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ซึ่งกล่าวถึงสามเณรอายุ 7 ขวบ ช่วยป้องกันอันตรายให้พญานาคพ้นจากการเบียดเบียนของพญาครุฑ เป็นผู้บอกข่าวพระอุปคุตแก่คณะสงฆ์ว่า พระอุปคุตเถระ สามารถทรมานพญามาร ที่มาก่อกวนพิธีฉลองพระสถูปเจดีย์ของพระเจ้าอโศกมหาราชได้) ถ้าผู้ใดได้ใส่บาตรกับพระอุปคุตแล้ว บุคคลผู้นั้นจะร่ำรวยเป็นเศรษฐี บังเกิดแต่สิ่งดีที่เป็นสิริมงคลแก่ตนเอง

ดังนั้น เมื่อถึงวันขึ้น 15 ค่ำ ที่ตรงกับวันพุธ ชาวเหนือจะนิยมไปคอยใส่บาตรมากเป็นพิเศษเพราะถือว่าได้อานิสงส์มาก คติดังกล่าว เป็นความเชื่อที่มีมาช้านานของชาวเหนือ

ในส่วนของประวัติของพระอุปคุต ได้ทรมานพระยาวัสวดีมาร ซึ่งจะมาก่อกวนงานพระราชพิธีฉลองพระสถูปเจดีย์ของพระเจ้าอโศกมหาราช ได้เนรมิตสุนัขเน่ามีกลิ่นเหม็นไปผูกติดไว้ที่คอของพญามารพร้อมกับอธิษฐานว่า “ไม่ว่าจะเป็นใคร เป็นเทพยดาหรือพรหมก็ตามที ขออย่าสามารถปลดเปลื้องหรือแก้ออกได้” ซึ่งจากตำนานก็จะมีแต่พระอุปคุตเถระเท่านั้นที่จะเป็นผู้แก้ไขได้ ดังนั้น ท้ายที่สุด พญามารหมดฤทธิ์ มีจิตอ่อนน้อมในพระพุทธศาสนา พระอุปคุตเถระพิจารณาเห็นความเป็นไปในทางตั้งใจดีของพญามารแล้ว จึงช่วยแก้ไขให้ ฯลฯ

Nujeab

เรื่องราวประวัติของพระอุปคุตเถระผู้มีมหิทธิเดชานุภาพรูปนี้ ตามตำนานไม่ได้กล่าวว่าท่านดับขันธปรินิพพานหรือยัง ท่านอาจจะมีชีวิตอยู่ถึงกัปหนึ่งก็ได้ ด้วยอานุภาพแห่งอิทธิบาทภาวนาของท่าน ตามหลักฐานที่พระพุทธเจ้าเคยตรัสกับพระอานนทเถระไว้ว่า “ผู้ใดเจริญอิทธิบาท 4 ให้มาก กระทำให้เป็นญาณ กระทำให้เป็นที่ตั้งไว้เนือง ๆ สะสมรอบแล้วและปรารถนาดีแล้ว ผู้นั้นประสงค์จะอยู่ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัปก็ได้”..


**ปล.พระอุปคุต หรือ พระบัวเข็มคือองค์เดียวกัน???**


สรุปย่อ จาก : หนังสือ พระบัวเข็ม ของพ.สุวรรณ พิมพ์ครั้งแรกปี 2540


วิธีการบูชาพระอุปคุตมีดังนี้ครับ

1. น้ำเย็นวันละ 1 แก้ว ธูปหอม 3 ดอก
2. ดอกมะลิหรือดอกบัวขาว หรือดอกอะไรก็ได้
3. ถวายข้าว, กล้วย, ขนม ทุกเช้า หรือทุกวันพระ ห้ามถวายประเภทสิ่งมีชีวิต เช่นเนื้อ ปลา เป็นต้น (ให้ถวายมังสะวิรัติ)
4. เวลาจัดงาน ให้จัดโต๊ะพิเศษ อันเชิญพระอุปคุตมาตั้งไว้ พร้อมบูชาเครื่องสักการะตลอดงาน อย่าให้ไฟดับ


อานิสงส์การบูชาพระอุปคุต

1. จะเป็นสิริมงคลชุ่มเย็นตลอด
2. ป้องกันภัยพิบัติและแคล้วคลาดจากอันตรายต่างๆและอุบัติเหตุทั้งหลาย
3. เป็นผู้ชนะมารและศัตรูที่จะมาปองร้ายเราทั้ง 10 ทิศ
4. เป็นผู้มีอำนาจวาสนาดี ไม่มีใครข่มเหงรังแก
5. เป็นที่เคารพนับถือและเกรงกลัวของคนทั้งหลาย
6. เป็นผู้กินไม่หมด มีโชคลาภอยู่ตลอดเหมือนพระอุปคุตล้วงบาตร

Nujeab

คำบูชา พระอุปคุต



การตั้งบูชา นิยมการตั้งบูชาบนฐานรองรับ อยู่กลางภาชนะใส่น้ำ เป็นการจำลองคล้ายกับท่านจำพรรษาอยู่ในมหาสมุทร แล้วใช้ดอกมะลิลอยในน้ำบูชา และต้องตั้งต่ำกว่าพระพุทธ เนื่องจากเป็นพระอรหันต์ สาวกของพระพุทธเจ้า

คำบูชาพระอุปคุต

อุปะคุตโต จะ มะหาเถโร สัมพุทเธนะ วิยากะโต มารัญจะ มาระพะลัญจะ โส อิทานิ มะหาเถโร นะมัสสิตะวา ปะติฎฐิโต อะหัง วันทามิ อิทาเนวะ อุปะคุตตัง จะ มาหาเถรัง ยัง ยัง อุปัททะวัง ชาตัง วิธัง เสติ อะเสสะโต มะหาลาภัง ภะวันตุเม ฯ

หรือ

(แบบย่อ) อุปะคุตโต จะ มะหาเถโร ยักขาเทวา นะระปูชิโต โสระโห ปัจจะ ยาทิมปิ มะหาลาภัง ภะวันตุเม ฯ

(เกิดโชคลาภและคุ้มกันภัยภิบัติอันตรายทั้งปวง)
คำบูชาพระมหาอุปคุต

นโม ๓ จบ

พระมหาอุปคุตโต พระมหาอุปคุตตัง จะมหาเถโร สัพเพชะนา พะหูชะนา อิถีชะนา มามังพุทธะจิตตัง จะมหาลาโภ พุทธะธัมโม จะมหาลาภัง พุทธะสังฆัง จะมหาสัจจัง สัพพะลาภัง ภะวันตุเม ฯ
อุปคุตตะ จะมหาเถโร สัพพะเสน่หาปุพชิโต โสระโห อุปะคุตะ ปัจจะยา ธิมะหิ อุตตะโม โหติ สัพพะทุกขะ สัพพะภะยะ สัพพะโรคะ พุทธา ธัมมา สังฆา อานุภาเวนะ วินาสสันติ ฯ

(นิยมสวดบูชาพระบัวเข็ม หรือ พระธาตุอุปคุต)

คำบูชาขอลาภพระอุปคุต

มหาอุปคุตโต จะมหาลาโภ พุทโธลาภัง สัพเพชะนา พะหูชะนา ราชาปุริโส อิถีโยมานัง นะโมโจรา เมตตาจิตตัง เอหิจิตติจิตตัง ปิยังมะมะ สะเทวะกัง สะพรหมมะกัง มะนุสสานัง สัพพะลาภัง ภะวันตุเม ฯ
เอหิจิตติ จิตตังพันธะนัง อุปะคุตะ จะมหาเถโร พุทธะสาวะกะ อานุภาเวนะ มาระวิชะยะ นิระภะยะ เตชะปุญณะตา จะเทวะตานัมปิ มะนุสสานันปิ เอหิจิตตัง ปิยังมะมะ อิมังกายะ พันธะนัง อะทิถามิ ปะอัยยิสสุตัง อุปัจสะอิ ฯ

วิธีสวดขอลาภ

ให้จุดธูปเทียนบูชา พร้อมกับดอกไม้หอม เครื่องหอมน้ำหอมต่างๆ เทหยดใส่ในขันน้ำมนต์ ณ ที่บูชาพระในร้านค้าขาย หรืออาคารสำนักงาน แล้วอธิษฐานขอให้กลิ่นควันธูปเทียน ลมพัดไปทางไหน ของให้ดลใจผู้คนเข้ามาอุดหนุนตลอด ขอให้ดำเนินกิจการด้วยความราบรื่น มีความสำเร็จสมปรารถนาทุกประการ เมื่ออธิษฐานจุดธูปเทียนบูชาแล้ว ให้สวด นะโม ๓ จบ และสวดคำบูชาขอลาภพระอุปคุต ๑ จบ แล้วทำน้ำมนต์สวดด้วย คำบูชาขอลาภพระมหาอุปคุต อีก ๑ จบ เสร็จแล้ว เอาน้ำมนต์ประพรมร้านค้า และสินค้าในร้านค้า หรือทำธุรกิจ ก็ให้เอาน้ำมนต์ประพรมภายในสำนักงานและอุปกรณ์ต่างๆ ที่เป็นเครื่องมือเครื่องใช้ในการทำธุรกิจนั้นทั้งหมดคาถาพระมหาอุปคุตผูกมาร

นโม ๓ จบ

มหาอุปคุตโต มหาอุปคุตตัง กายะพันทะนัง อมยิสะ พุทธังทะเถโร ธัมมังทะเถโร สังฆังทะเถโร ปะอัยยะสุตัง อุปัจสะอิ อิมังกายะพันทะนัง อะทิถามิ ฯ

(คาถาพระมหาอุปคุตผูกมาร มีอานุภาพความศักดิ์สิทธิ์มาก เสกด้วยสายสิญจน์ทำเป็นมงคลสวมคอ หากปลุกเสกครบ ๑๐๘ ครั้งสามารถป้องกันภูตผีปีศาจทั้งปวง และป้องกันอุปัทวอันตรายต่างๆ ถ้าเสก ๓ - ๗ คาบ ผูกคอหรือคล้องคอคนถูกผีเจ้าเข้าสิง จะเจ็บปวดร้องครวญครางโหยหวยอย่างน่าเวทนา ถ้าจะให้ผีที่สิงอยู่ออกไป ให้ถอดหรือแก้ด้ายผูกคอออก แล้วเอาด้ายนี้ตีปัดตามตัวคนที่ถูกผีสิงอยู่ ผีจะอยู่ไม่ได้จะเผ่นออก และไม่กล้ากลับมารบกวนคนในบ้านอีก และยังมีการปลุกเสกในทางพิชิตโรคาพาธได้วิเศษนัก)

Nujeab

หมายเหตุ


หลวงปู่ดู่ท่าน เคยบอกกล่าวเอาไว้ว่า...



"พระอุปคุต ท่านมีตัวตนจริง อยู่ในวิมารแก้วใต้สะดือทะเล

ส่วนพระบัวเข็ม ข้าตามไปแล้วแต่หาไม่เจอ"

Nujeab

วันนี้เป็นวันเพ็ญพุธครับ

Metha

อนุโมทนาสาธุ

sritoy

สาธุครับ

oustayutt

สาธุ

Nujeab

Sornpraram