พญานาค ตำนานที่ไม่มีวันหลับ

Metha

พญานาค ตำนานที่ไม่มีวันหลับ
กล่าวกันว่า โลกของนาคอยู่ใต้พื้นโลกมนุษย์ โดยเรียกกันว่า นาคโลก (Naga Loka) ส่วนบางคัมภีร์ เช่น วราหะปุราณะ กล่าวถึงดินแดนนาคว่า อยู่ที่โลกทั้งสาม อันได้แก่ บาดาล (Patal) อาตาล (Atal) และ สุตาล (Sutal)

พญานาค ผู้เป็นเทพบัลลังก์ของพระวิษณุเหนือเกษียรสมุทรมรนามว่า เศษะนาค (Shesha) หรือ อาทิษะ (Adishesha)ซึ่งอาจแปลได้ว่า “ส่วนที่เหลือ” เรื่องจากเชื่อว่าถือกำเนิดจากส่วนที่เหลือจากการสร้างโลก

พญานาคตนนี้มีหนึ่งพันเศียร (สหัสเศียร) เหนือเศียรมีพังพานขนาดใหญ่ บางครั้งเชื่อกันว่า พญานาคเศษะ นี้ เป็นผู้รองรับแผ่นดิน (โลก) ไว้ และตอนท้ายกัลป์จะเป็นผู้พ่นไฟทำลายล้างโลก

นอกจากนี้ยังถือว่าพญาเศษะเป็นอวตารหนึ่งของพระวิษณุด้วย

Metha

ส่วนอีกนามหนึ่งของพญาเศษะนาคคือ “อนันตะ” แปลว่า “ไม่มีที่สิ้นสุด” เป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นนิรันดร์

อย่างไรก็ตาม เอกสารบางเล่มกล่าวว่านาคตนนี้เป็นตนเดียวกับ นาคสุกรี (ซึ่งใช้เป็นเชือกพันรอบเขามันทระครั้งกวนเกษียรสมุทร) แต่คัมภีร์ปุราณะอื่นๆ ถือว่านาควาสุกรีเป็นนาคอีกตนหนึ่ง มีเจ็ดเศียร ผิวกายเขียว เป็นกษัตริย์แห่งเหล่านาคที่ครองโลกบาดาล อันมีเมืองหลวงที่งดงามยิ่งคือ นครโภควดี (Bhogvati)
ขอบคุณบทความและรูปภาพดีๆจาก http://www.siamganesh.com/

พญานาค เป็นสัตว์มหัศจรรย์ ที่มีคุณสมบัติพิเศษ คือ สามารถแปลงกายได้ พญานาค มีอิทธิฤทธิ์ และมีชีวิตใกล้กับคน พญานาค สามารถแปลงเป็นคนได้ เช่นคราวที่แปลงเป็นคนมาขอบวชกับพระพุทธเจ้า ในหนังสือไตรภูมิพระร่วง กล่าวถึงนาคที่ชื่อ ถลชะ ที่แปลว่า เกิดบนบก จะเนรมิตกายได้เฉพาะบนบก และนาคชื่อ ชลซะ แปลว่า เกิดจากน้ำ จะเนรมิตกายได้เฉพาะในน้ำเท่านั้น

Metha

พญานาค ถึงแม้จะเนรมิตกายเป็นอะไร แต่ในสภาวะ 5 อย่างนี้ จะต้องปรากฎเป็นงูใหญ่เช่นเดิม คือ ขณะเกิด ขณะลอกคราบ ขณะสมสู่กันระหว่างนาคกับนาค ขณะนอนหลับ โดยไม่มีสติ และที่สำคัญ ตอนตาย ก็กลับเป็นงูใหญ่เหมือนเดิม

พญานาค มีพิษร้าย สามารถทำอันตรายผู้อื่นได้ด้วยพิษ ถึง 64 ชนิด ซึ่งตามตำนานกล่าวว่า สัตว์จำพวกงู แมงป่อง ตะขาบ คางคก มด ฯลฯ มีพิษได้ ซึ่งก็ด้วยเหตุที่ นาคคายพิษทิ้งไว้ แล้วพวกงูไปเลีย พวกที่มาถึงก่อนก็เอาไปมาก พวกมาทีหลัง เช่น แมงป่อง กับ มด ได้พิษน้อย แค่เอาหาง เอากันไปป้ายเศษพิษ จำพวกนี้จึงมีพิษน้อย และพญานาคต้องคายพิษทุก 15 วัน

พญานาค อาศัยอยู่ใต้ดิน หรือบาดาล คนโบราณเชื่อว่าเมื่อบนสวรรค์มีเทพเทวาอาศัยอยู่ลึกลงไปใต้พื้นโลก ก็น่าจะมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ ในหนังสือไตรภูมิพระร่วง กล่าวว่า ที่ที่นาคอยู่นั้นลึกลงไปใต้ดิน 1 โยชน์ หรือ 16 กิโลเมตร มีปราสาทราชวังที่วิจิตรพิสดารไม่แพ้สวรรค์ ที่มีอยู่ถึง 7 ชั้น เรียงซ้อน ๆ กัน ชั้นสูง ๆ ก็จะมีความสุขเหมือนสวรรค์

Metha

พญานาค สามารถผสมพันธุ์กับสัตว์ชนิดอื่นได้ แปลงกายแล้วผสมพันธุ์กับมนุษย์ได้ เมื่อนาคตั้งท้องจะออกลูกเป็นไข่เหมือนงู มีทั้งพันธุ์เศียรเดียว 3, 5 และ 7 เศียร สามารถขึ้นลง ตั้งแต่ใต้บาดาลพื้นโลก จนถึงสวรรค์ ในทุกตำนานมักจะกล่าวถึงนาคที่ขั้น-ลง ระหว่างเมืองบาดาล กับเมืองสวรรค์ ที่จะแปลงกายเป็นอะไรตามที่คิด ตามสภาวะเหตุการณ์นั้น ๆ

จะเห็นว่า พญานาค หรือ งูใหญ่ นั้นมีความเป็นมาและถิ่นที่อยู่เป็นสัดส่วนในภพหนึ่งต่างหาก จะมีเป็นบางครั้งที่มนุษย์สามารถมองเห็นได้ พญานาค เป็นทั้งเอกลักษณ์ของความดี และความไม่ดี


ตำนานความเชื่อเรืองพญานาคมีความเก่าแก่มาก ดูท่าว่าจะเก่ากว่าพุทธศาสนาอีกด้วย สืบค้นได้ว่ามีต้นกำเนิดมาจากอินเดียใต้ ด้วยเหตุจากภูมิประเทศทางอินเดียใต้เป็นป่าเขาจึงทำให้มีงูอยู่ชุกชุม และด้วยเหตุที่งูนั้นลักษณะทางกายภาพคือมีพิษร้ายแรง งูจึงเป็นสัตว์ที่มนุษย์ให้การนับถือว่ามีอำนาจ ชาวอินเดียใต้จึงนับถืองู

เป็นสัตว์เทวะชนิดหนึ่งในเทพนิยายและตำนานพื้นบ้าน บ้างก็ว่าเป็นสัตว์ในป่าหิมพานต์ มีความเชื่อเรื่องพญานาคแพร่หลายในภูมิภาคต่างๆ ทั่วทวีปเอเชีย โดยเรียกชื่อต่างๆ กัน

ต้นกำเนิดความเชื่อเรื่องพญานาคน่าจะอยู่ที่อินเดีย ด้วยมีนิยายหลายเรื่องเล่าถึงพญานาค โดยเฉพาะในมหากาพย์มหาภารตะ ซึ่งถือเป็นปรปักษ์ของพญาครุฑ ส่วนในตำนานพุทธประวัติ ก็เล่าถึงพญานาคไว้หลายครั้งด้วยกัน

ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังมีตำนานเรื่องพญานาคอย่างแพร่หลาย ชาวบ้านในภูมิภาคนี้มักเชื่อกันว่าพญานาคอาศัยอยู่ในแม่น้ำโขง หรือเมืองบาดาล และเชื่อกันว่าเคยมีคนเคยพบรอยพญานาคขึ้นมาในวันออกพรรษาโดยจะมีลักษณะคล้ายรอยของงูขนาดใหญ่ และเมื่อไปเล่นน้ำในแม่น้ำโขงควรยกมือไหว้เพื่อเป็นการสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์

ลักษณะของพญานาคตามความเชื่อในแต่ละภูมิภาคจะแตกต่างกันไป แต่พื้นฐานคือพญานาคนั้นมีลักษณะตัวเป็นงูตัวใหญ่มีหงอนสีทองและตาสีแดง เกล็ดเหมือนปลามีหลายสีแตกต่างกันไปตามบารมี บ้างก็มีสีเขียว บ้างก็มีสีดำ หรือบ้างก็มี7สี และที่สำคัญคือนาคตระกูลธรรมดาจะมีเศียรเดียว แต่ตระกูลที่สูงขึ้นไปนั้นจะมีสามเศียร ห้าเศียร เจ็ดเศียรและเก้าเศียร นาคจำพวกนี้จะสืบเชื้อสายมาจาก พญาเศษนาคราช(อนันตนาคราช) ผู้เป็นบัลลังก์ของพระวิษณุนารายณ์ปรมนาท ณ เกษียณสมุทร อนันตนาคราชนั้นเล่ากันว่ามีกายใหญ่โตมหึมามีความยาวไม่สิ้นสุด มีพันศีรษะ พญานาคนั้นมีทั้งเกิดในนำและบนบก เกิดจากครรภ์และจากไข่ มีอิทฤทธิ์สามารถบันดาลให้เกิดคุณและโทษได้ นาคนั้นมักจะแปลงร่างเป็นมนุษย์รูปร่างสวยงาม

Metha

คาถาบูชาพญานาค

ตั้ง นะโมฯ 3 จบ

***นะติตัง พญามะ นาคายะ

อภินัง นาคา สาธุโนภันเต ยะมะ ยะมะ***

คาถาอัญเชิญพญานาค

ตั้งนะโม 3 จบ

นะมามิ ลิละ สาเข ปัตถะ ละปะ ธัมเม สะคะลับตี

สะเยตานาคะ ลาเชนะยะปิสะโตฯ

พระคาถาถวายการสักการะบูชา

เอหิสังคัง ปิโยนาคะ สุปันนานัง มะยัง

ถ้าจะกราบไหว้เป็นองค์ๆก็ได้ครับ

กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา (ชื่อพระนามอย่างเช่น องค์ วาสุกรีนาคราช,อนันตนาคราช,ภุชงค์นาคราช,นาคาธิบดีศรีสุทโธ,) วิสุทธิเทวาปูเชมิ ถ้าเป็นองค์นางพญานาคี ก็เปลี่ยนเป็น นางพญานาคิณีศรีปทุมมา วิสุทธิเทวีปูเชมิ

อย่างเช่น

กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา วาสุกรีนาคราช วิสุทธิเทวาปูเชมิ

หรือ

กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นาคาธิบดีศรีสุทโธ วิสุทธิเทวาปูเชมิ

หรือ

กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นางพญานาคิณีศรีปทุมมา วิสุทธิเทวีปูเชมิ

คาถาบูชาอีกบทหนึ่ง

นาคเทวะ ปรี ตา ภวันติหะ คานติมาปโนติ เวน วิภี สัมศานติ โลก มา สาทยะ โมทเต ศาศติช สมาช

หรือแบบย่อ ก็

คัด สะ มะ อุ มะ 9 จบ

Metha

การขอพรกับพญานาค

ห้ามบอกว่า ขอให้ลูกรวยๆ ท่านจะไม่ให้เด็ดขาด การขอแบบนี้ท่านจะเห็นว่าเราโลภ และไม่รู้จักพอ คำว่ารวยๆ ของคนเราต่างกัน



จากนั้นตั้งอัญเชิญท่านไว้ที่กลางที่อ่างน้ำ ( ใช้อ่างดินแบบที่จัดสวนก็ได้ ) นำ ลูกแก้ว แบบใสๆ วางในอ่างน้ำตั้งตรงหน้าองค์ท่าน เติมน้ำให้เต็มอ่างโรยดอกมะลิพอประมาณ ใส่ออกซิเจนทำน้ำพุก็ได้ เพื่อความสวยงามในการบูชาองค์ท่าน จากนั้นตั้งองค์ ท่านไว้หน้าบ้าน โดยมีโต๊ะบูชาวางตรงหน้าอ่างน้ำ ของที่ต้องตั้งบนโตะบูชามี พานพุ่ม ขั้นเงิน-ขันทองใส่นำจนเต็มถ้าเป็นน้ำเย็นได้ก็ดีเปลี่ยนทุกๆวัน ผลไม้

morntanti

metha ตอบกลับเมื่อ 2014-4-27 03:41
การขอพรกับพญานาค

น่าลงภาพให้ชมซะหน่อยก็จะดีนะ คุณเมธ
ลูกแก้ว พอจะใส่ในแก้วน้ำ/ถ้วยน้ำ ได้ แต่ องค์พาญานาคา ( บูชารุ่นแรก ) นี่สิหมดปัญญาให้อยู่กลางอ่างน้ำได้จริงๆเพราะอัญเชิญท่านไว้ที่โต๊ะหมู่บูชา....

Metha

morntanti ตอบกลับเมื่อ 2014-4-27 21:52
น่าลงภาพให้ชมซะหน่อยก็จะดีนะ คุณเมธ
ลูกแก้ว พอจะใส ...

ภาพอันไหนครับ..เดี่ยวจัดให้

Nujeab

ขอบคุณสำหรับเรื่องราวดีๆครับ