พระพุทธศาสนามีกี่นิกาย และแตกต่างกันอย่างไร ?
พระพุทธศาสนามีกี่นิกาย และแตกต่างกันอย่างไร ? “คำถาม-คำตอบ เรื่องน่ารู้ทางพระพุทธศาสนา” โดย ผศ.รท.ดร.บรรจบ บรรณรุจิ
พระพุทธศาสนามีนิกายใหญ่ ซึ่งถือว่าเป็นแม่แบบของนิกายอื่นๆ อยู่ ๒ นิกายด้วยกัน คือ
๑) นิกายหินยาน
๒) นิกายมหายาน
นิกายหินยาน มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า นิกายเถรวาท และทักษิณนิกาย เหตุที่เรียกว่า นิกายเถรวาท เพราะพระในนิกายนี้ถือปฏิบัติตามหลักคำสอนที่สืบต่อกันมาโดยพระเถระตั้งแต่ครั้งที่ทำปฐมสังคายนา (สังคายนาครั้งที่ ๑) ซึ่งถือว่าเป็นพระเถระที่ได้มีชีวิตอยู่ทันเห็นพระพุทธเจ้าและได้รักษาคำสอนพระพุทธเจ้าไว้ตามรูปแบบที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้
ต่อมานิกายนี้ได้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทักษิณนิกาย แปลว่า นิกายฝ่ายใต้
หมายความว่า เป็นนิกายของพระภาคใต้
นิกายหินยานได้แตกสาขาออกมาอีกในเวลาต่อมารวมกันเป็น ๑๘ นิกาย และในปีพุทธศักราช ๒๑๘ ปี หลังจากทำตติยสังคายนาแล้ว พระเจ้าอโศกมหาราชได้จัดส่งพระธรรมทูตออกไปประกาศพระศาสนา ๙ สายด้วยกัน เป็นเหตุให้พระพุทธศาสนาได้เจริญแพร่หลายไปในประเทศต่างๆ ที่เห็นเด่นชัด คือ ในประเทศลังการวมทั้งประเทศไทยและประเทศในแถบอินโดจีนคือ ลาว เขมร พม่าก็รวมอยู่ด้วย พระพุทธศาสนาที่เจริญแพร่หลายอยู่ในประเทศดังกล่าวมานี้ล้วนเป็นพระพุทธศาสนาประเภทเถรวาททั้งสิ้น
นิกายมหายาน อ่านเพิ่มเติมใน นิกายเซ็น(นิกายฉับพลัน) มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า นิกายอาจริยวาท เพราะพระในนิกายนี้ถือ เรื่องจิตเดิมแท้เป็นหลัก มีจิตที่กลับคืนสู่ธรรมชาติเป็นอารมณ์ มีคนกล่าวว่า นิกายนี้ พระมีครอบครัวได้ แต่ความจริง คือ ไม่ใช่นิกายเซ็น, เป็นนิกายที่คนที่แต่งตัวคล้ายพระมีครอบครัวได้ยังมีอยู่ในญี่ปุ่นในปัจจุบัน ซึ่งที่จริงไม่ใช่พระแต่บรรบุรุษคือคนธรรมดาที่รับใช้พระในวัด
ต่อมาสมัยหนึ่งไม่มีพระเหลืออยู่อีก แต่เมื่อชาวบ้านมาวัดก็ต้องการคนทำพิธี ก็เลยขอร้องให้คนวัดนี้ทำพิธีแทนไปพลางๆ นานๆไปก็เลยทำสืบต่อมาเป็นประเพณีและมีการปรับปรุงการแต่งตัวให้คล้ายพระมากขึ้น จนเหมือนเป็นพระไปเลย และสืบทอดให้กับลูกหลานมาจนปัจจุบัน วัดอื่นๆก็พลอยเห็นดีไปด้วย เลยเอาตัวอย่างตามกันไปหมด มาตั้งแต่สมัยแรกเริ่ม
นิกายมหายานได้เจริญแพร่หลายอยู่ในประเทศจีน เกาหลี ญี่ปุ่น และปัจจุบันได้รับความนิยมกว้างขวางอยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา เนื่องจากมีระเบียบปฏิบัติที่ไม่เคร่งครัดมากเกินไป
(หมายเหตุ ในเมืองไทยเรา ก็มีพระพุทธศาสนานิกายมหายานเหมือนกัน และปัจจุบันได้แบ่งออกเป็น ๒ นิกาย คือ ๑. อนัมนิกาย (ญวน หรือเวียดนาม) และ ๒. จีนนิกาย)
อย่างไรก็ตาม นิกายทั้งสองนี้ แม้จะมีข้อวัตรปฏิบัติและพิธีกรรมของพระและฆราวาสแตกต่างกันบ้าง
แต่เมื่อพูดถึงจุดหมายปลายทางแล้วก็มุ่งพระนิพพานเป็นจุดสูงสุดเหมือนกัน และนับถือพระพุทธเจ้าเป็นศาสดาเช่นเดียวกัน
| 
โพสต์ 2014-11-5 14:50
บุ๊คมาร์ก
เจ้าของ
