พระธาตุเชิงชุม

kit007

พระธาตุเชิงชุม
วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร
ต.ธาตุเชิงชุม อ.เมือง จ.สกลนคร



"พระธาตุเชิงชุมคู่บ้าน พระตำหนักภูพานคู่เมือง
งามลือเลื่องหนองหาร  แลตระการปราสาทผึ้ง
สวยสุดซึ้งสาวภูไท ถิ่นมั่นในพุทธธรรม"

คำขวัญจังหวัดสกลนครคงสามารถบ่งบอกถึงความสำคัญ
ที่องค์พระธาตุเชิงชุมมีต่อชาวสกลนครได้ดี
เพราะสกลนครนั้น ได้ชื่อว่า

"เป็นเมืองพุทธศาสน์ พระธาตุห้าแห่ง แหล่งอารยธรรมสามพันปี"

พระธาตุทั้งห้าแห่ง  ได้แก่ พระธาตุเชิงชุม พระธาตุดูม
พระธาตุนารายณ์เจงเวง พระธาตุศรีมงคลและพระธาตุภูเพ็ก

ความเก่าแก่ของพระธาตุเชิงชุมนั้นไม่แน่ชัด
แต่จากหลักฐานของคำจารึกและศิลปะแบบขอมโบราณ
ทำให้มีการคาดว่า องค์พระธาตุน่าจะสร้างเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖
แต่ในภายหลังได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ด้วยศิลปะแบบล้านช้าง
ปัจจุบันแม้มีการปฏิสังขรณ์มาแล้วหลายครั้งก็ยังคงเป็นศิลปะแบบล้านช้างอยู่



พระธาตุเชิงชุม ตั้งหันหน้าไปทางหนองหารที่อยู่ทางทิศตะวันออก
เป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูน รูปทรงสี่เหลี่ยม สูง ๒๔ เมตรเศษ
ฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยม ส่วนบนเป็นทรงบัวเหลี่ยม
ไม่มีลวดลายประดับที่ฐานเจดีย์

มีซุ้มประตูทั้งสี่ด้าน ซุ้มยอดประตูมีลักษณะเป็นยอดปราสาท
ข้างในทึบสร้างด้วยศิลาแลง และหินทรายแดง
มีซุ้มประตูหลอกแบบขอม ด้านทิศ เหนือ ใต้ และตะวันตก
ซุ้มประตูทางเข้าจริงด้านทิศตะวันออก

แต่แรกเริ่มพระธาตุเชิงชุมคงเป็นปราสาทหินทรายศิลปะสมัยขอม
ภายในกรอบประตูทางเข้าอุโมงค์ด้านขวามือ
มีจารึกพระธาตุเชิงชุมอักษรขอมโบราณ

kit007

ปัจจุบัน  พระธาตุเชิงชุมมีการสร้างพระเจดีย์ครอบองค์เดิมไว้
แต่ยังคงมีซุ้มประตูให้ได้เห็นร่องรอยความโบราณขององค์พระธาตุ
ทราบมาว่า ปกติเปิดให้ผู้สนใจเขาชมภายในพระธาตุได้
แต่เนื่องจากไปในเวลาค่ำแล้ว  จึงหมดเวลาเข้าชมค่ะ


ซุ้มประตูแบบขอมโบราณ

kit007

พระองค์แสน หรือหลวงพ่อพระองค์แสน
พระพุทธรูปคู่เมืองสกลนคร

ภายในวิหารซึ่งสร้างเชื่อมต่อกับองค์พระธาตุเชิงชุม
เป็นสถานที่รปะดิษฐานพระพุทธรูปเรียก "พระองค์แสน"

ชื่อ พระองค์แสน  คำว่า "แสน"
เป็นคำที่บอกถึงน้ำหนักของพระพุทธรูปองค์นั้นๆ
มักได้ยินคำเรียกพระพุทธรูป
เช่น องค์ตื้อ องค์แสน  กันบ่อยๆ

จริงๆเป็นมาตราชั่งตวงของล้านช้าง นั่นเอง
ซึ่งทางภาคเหนือของไทยก็นิยมใช้เช่นกัน



สิบ คือ ๑๒ กรัม
ฮ้อย (ร้อย) คือ ๑๒๐ กรัม
พัน คือ ๑.๒ กิโลกรัม
หมื่น  คือ ๑๒ กิโลกรัม
เเสน  คือ ๑๒๐ กิโลกรัม
ล้าน คือ ๑๒๐๐ กิโลกรัม
กือ คือ ๑๒,๐๐๐ กิโลกรัม
ตื้อ คือ ๑๒๐,๐๐๐กิโลกรัม

ส่วนชื่อ พระองค์หลวง  
หมายถึง  องค์พระพุทธรูปที่องค์ใหญ่มากๆ หรือเป็นพระประธาน
ก็จะเรียกกันว่า พระองค์หลวง  

และถ้าเป็นองค์ตื้อ  ส่วนใหญ่แล้วผู้สร้างจะเป็นกษัตริย์
เพราะว่าต้องใช้ทรัพยากรต้นทุนในการสร้างสูงมากทีเดียว






พระธาตุเชิงชุม ยามค่ำคืนช่วงงานบุญเดือนยี่

   

อ่านเพิ่มเติมได้จากกระทู้ข้างล่างนี้ค่ะ
พระองค์แสน หรือหลวงพ่อพระองค์แสน
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=24&t=32729

                                                                                       
.....................................................

ที่มา http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=24&t=47389