เกล็ดธรรม : หลวงพ่อพุธ ฐานิโย

Sornpraram

ดวงดี


คนที่ว่าตนเองดวงไม่ดี นอกจากขาดความเชื่อมั่นในตนเองแล้ว
ยังเท่ากับแช่งตัวเองอีกด้วย ควรคิดอยู่เสมอว่า
ดวงดี ดวงดี ดวงดี เพราะได้คิดดี พูดดี ทำดีแล้ว

Sornpraram

สัมมาสมาธิ

สมาธิในพระพุทธศาสนา จะต้องเป็นสัมมาสมาธิ
ที่ประกอบพร้อมด้วยองค์อริยมรรค
ผู้ปฏิบัติเมื่อจิตประชุมพร้อมลงสู่อริยมรรคแล้ว
จิตจะดำเนินไปเพื่อความหมดกิเลสเท่านั้น
ไม่เป็นไปเพื่อการพอกพูนกิเลส

Sornpraram

วัด

การปฏิบัติธรรมนี้ เราจะไปปฏิบัติที่ไหน อย่างไร
เราเอากายกับใจนั่นแหละไปปฏิบัติ ถ้าหากต่างว่าทุก ๆ ท่านอาจจะตั้ง
ปณิธานว่า เราจะพยายามสร้างห้องพระในบ้านของเรานี้
ให้เป็นวัดน้อย ๆ ขึ้นมา และเราจะทำสมาธิภาวนาอยู่ในห้องพระ
ของเรานี้ ในเมื่อไหว้พระ สวดมนต์ แผ่เมตตา นั่งสมาธิภาวนา
ก็มีพระปฏิบัติกิจวัตรอยู่ในบ้านทุกวัน
ถ้าหากภาวนาทำจิตให้สงบเป็นสมาธิขึ้นมาได้เพียงครั้งเดียว
จะมีคุณค่ามากกว่านิมนต์พระตั้งหมื่นองค์ไปสวดมนต์
ให้พยายามหาโอกาสทำที่บ้านให้มากที่สุด
โดยสร้างบ้านของเราให้มันเกิดเป็นวัด

Sornpraram

สันโดษ


สันโดษแปลว่า ความพอ
ไม่ได้หมายความว่าพอเฉพาะเท่าที่มีอยู่
แต่พอตามสติปัญญาความสามารถของตน
มาไขความอยู่ตอนนี้
ใครจะมีความสามารถใช้สติปัญญาของตนเอง
เพื่อประโยชน์แก่ตนเอง หรือส่วนรวม ขนาดไหน อย่างไร ใช้ไปเถอะ
รวมแล้วคือ อย่าให้เกินขอบเขตของศีลห้าก็แล้วกัน

Sornpraram

ผู้รู้


ผู้รู้ทั้งหลายท่านไม่อวดรู้
คนไม่รู้ชอบอวดรู้ เพราะกลัวคนอื่นเขาจะหาว่าตัวไม่เก่ง
เพราะฉะนั้นนักปฏิบัตินี่
โง่… แสดงความโง่มากเท่าไรก็ยิ่งดี
พระอรหันต์ผู้สำเร็จแล้ว
ไม่เป็นบ้า ทำเหมือนเป็นบ้า
รู้ฉลาดแต่ทำเหมือนโง่
ที่นี้รู้ว่าตัวเองบริสุทธิ์สะอาด
ก็ทำเหมือนปุถุชน นี่คือ ลักษณะของพระอรหันต์

Sornpraram

ปรารภเรื่องสังขาร



ต่อไปนี้จะลองทายชีวิตของตนเองดู ตกเดือนมีนาคมจะเกิดอะไรหนัก ๆ
ซักอย่างหนึ่งทุกรอบปี ปีอายุ 76 เป็นปีมรณะ ปี 77 พอผ่านจากนี้ไปแล้ว
ไม่มีอะไร แต่ปีอายุ 78 ถ้ารอดปี 78 ไปแล้วถึง 90
คณะศิษย์ที่ฟังอยู่ได้กราบอาราธนาขอให้หลวงพ่อมีอายุถึง 100 ปี
ซึ่งหลวงพ่อไม่รับและได้กล่าวว่า "แล้วแต่พ่อเสี่ยวเขา" เมื่อกราบเรียน
ถามว่าพ่อเสี่ยวหมายถึงอะไร หลวงพ่อกล่าวว่า พ่อเสี่ยวคือ พระยายมราช
ซึ่งต่อมาภายหลังคณะศิษย์ได้กราบอาราธนาขอให้หลวงพ่อมีอายุถึง
100 ปีอีกครั้ง หลวงพ่อท่านกล่าวว่า "เออ… อยู่จนอยู่ไม่ได้นั่นแหละ"
หมายเหตุ : หลวงพ่อปรารภสังขารเมื่อคราวอาพาธที่โรงพยาบาลมหาราช
ขณะนั้นหลวงพ่อมีอายุ 76 ปี (หลวงพ่อละสังขารเมื่ออายุ 78 ปี)

Sornpraram

เครื่องวัด


ใครสามารถทำสมาธิจิตลงไปให้สงบลงไปได้แล้ว
สามารถที่จะอ่านจิตใจของตัวเองให้รู้ซึ้งลงไปว่า
สภาพจิตของเราเป็นอย่างไร เรามีกิเลสตัวไหนมากและควรแก้ไขอย่างไร
นี้เป็นจุดแรกที่เราจะต้องอ่านตัวของเราเองให้ออก
จะว่าสิ่งอื่นผิด สิ่งอื่นถูก นั้นไม่สำคัญ แม้ว่าเราจะรู้อะไรผิด อะไรถูก
แต่เป็นเรื่องนอกตัวนั้นไม่สำคัญ สำคัญอยู่ที่ว่าเราอ่านจิตใจของเรา
แล้วก็ปรับโทษตัวเอง แล้วก็ตัดสินตัวเอง ว่าตัวเองผิด ตัวเองถูกนั้นแหละ
เป็นเรื่องสำคัญที่สุด ถ้าหากเราไม่สามารถระวังจุดนี้ได้ เราจะปฏิบัติ
หรือบำเพ็ญเพียรภาวนาแค่ไหน ก็ไม่มีทางที่จะแก้ไขตัวเองได้

Sornpraram

อยากมีคุณธรรม



ความปรารถนาของมนุษย์ในสังคมนี้เราพอที่จะสรุปได้กันเพียง 5 ข้อเท่านั้น ว่าเราเกิดมาแล้วเราต้องการอะไร เราต้องการความมีลาภ ต้องการความมียศ ต้องการการสรรเสริญ ต้องการความสุขและอำนาจ ความต้องการเหล่านี้ถูกกระตุ้นเตือนด้วยอำนาจของกิเลส จึงทำให้เราเกิดความทะเยอทะยาน ดังนั้น สิ่งทั้ง 5 นี้ ทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพในการแสวงหา แต่การแสวงหาก็ควรมีขอบเขต ขอบเขตก็คือศีล 5 ข้ออีกนั่นแหละ เพราะฉะนั้นศีล 5 จึงเป็นคุณธรรม เป็นขอบเขตของการใช้กิเลสให้เกิดประโยชน์โดยความเป็นธรรม

Sornpraram

ระลึกถึงความตาย


ความตายโดยปกติที่เราไม่ค่อยจะได้พิจารณาให้รู้เห็นกันได้พระพุทธเจ้าทรงถามพระอานนท์ว่า


"อานนท์ เธอระลึกถึงความตายวันละกี่ครั้ง" พระอานนท์ก็ทูลตอบว่า "ข้าพระองค์ระลึกถึงความตายวันละพันครั้ง" พระพุทธเจ้ารับสั่งว่า "อานนท์ยังประมาทอยู่มาก ระลึกถึงความตายวันละพันครั้ง เราตถาคตระลึกถึงความตายอยู่ทุกลมหายใจ"


นี้ลองพิจารณาคำพระดำรัสของพระพุทธเจ้าว่าพระองค์ระลึกถึงความตายทุกลมหายใจ ท่านกำหนดเอาอะไรที่ระลึกถึงความตายทุกลมหายใจ ท่านกำหนดเอาลมหายใจเข้า ลมหายใจออกเป็นเครื่องหมายเพราะว่าลมหายใจที่สูดเข้าไปแล้ว ถ้ามันไม่ออกมาก็ตาย ลมหายใจที่ปล่อยออกไปแล้ว ถ้าไม่กลับคืนมาก็ตาย พระพุทธเจ้ากำหนดรู้ลงไปที่ลมหายใจเข้า-ออก เข้า-ออก รู้อยู่ที่ลมหายใจทุกจังหวะลมหายใจ อันนี้เรียกว่าการระลึกถึงความตาย เอาลมหายใจเป็นเครื่องหมายแห่งการเกิดและความตาย เอาลมหายใจเป็นเครื่องหมายแห่งความเกิดและความดับ อันนี้เป็นอุบายระลึกถึงความตายโดยย่อ ๆ