Baan Jompra

ชื่อกระทู้: กริช อาวุธโบราณในบริเวณคาบสมุทรมาลายู [สั่งพิมพ์]

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:05
ชื่อกระทู้: กริช อาวุธโบราณในบริเวณคาบสมุทรมาลายู

การนำเสนอเรื่องราวดังต่อไปนี้ข้าพเจ้าตระหนักและเล็งเห็นถึงคุณค่าของภูมิปัญญาเกี่ยวกับการประดิษฐ์เครื่องศาสตราวุธโบราณของชาวไทยมลายูโบราณจวบจนปัจจุบันที่ผู้คนน้อยหนักที่จะรู้จักอาวุธที่มีความงามทางศิลปะกำเนิดขึ้นจากจิตวิญญาณก่อเกิดวัฒนธรรมความเชื่อเกี่ยวกับการทำกริช ทั้งนี้เพื่อมีเจตนาให้ภูมิปัญญานี้อยู่คู่สังคมตามแบบวัฒนธรรมของท้องถิ่นไม่มีนัยยะที่จะแอบแฝงหรือชักจูงให้มีการใช้หรือพกอาวุธดังกล่าวแต่อย่างใดเหมือนดังอดีต

กริชนั้นถือเป็นอาวุธประจำกายที่สำคัญซึ่งเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความเป็นชายชาตรี ฐานะทางสังคมเศรษฐกิจ ยศถาบรรดาศักดิ์ของผู้เป็นเจ้าของและตระกูล และนิยมใช้กันแพร่หลายทั้งไทยพุทธและไทยมุสลิมในภาคใต้ของไทย เรื่อยไปจนถึงมาเลเซีย อินโดนีเซีย หรือเรี่ยกได้ว่าทั่วทั้งคาบสมุทรมลายู

กล่าวกันว่า กริช นั้นน่าจะเป็นอาวุธของอินโดนีเซียซึ่งปรากฏรูปจำหลัก ว่ามีการใช้ดาบเป็นอาวุธอยู่ซึ่งยังไม่พบการใช้กริช จนกระทั่งพบรูปกริชครั้งแรกที่ผนังโบสถ์ suku ของชวาราวกลางศตวรรษที่ 14 เป็นรูปจำหลักของเทพเจ้าภีมะนักรบของชวากำลังใช้มือเปล่าจับเหล็กร้อนตีเป็นรูปกริชซึ่งใช้เข่าตนเองรองต่างทั่ง และในศตวรรษที่ 14 นี้เอง มีการกล่าวถึงตำนานกริชที่ค่อนข้างหลากหลายเช่นในตำนานฮินดูสกุตรัม(Hindu King Sakutrum) กระทั่งถึงสมัยมัชปาหิตกริชเริ่มมีการใช้อย่างแพร่หลายพกติดตัวและพร้อมใช้อยู่ตลอดเวลา และในศตวรรษที่ 15 เรื่อยมาถึง ศตวรรษที่ 19 คติความเชื่อเกี่ยวกับการใช้กริชแบบฮินดูเริ่มน้อยลงแทนที่ด้วยความเชื่อแบบอิสลามซึ่งการใช้กริชและการทำกริชต้องอยู่ในหลักและแนวคิตของศาสนาอิสสลามอย่างเคร่งครัด

การทำกริชประกอบขึ้นมาแต่ละเล่มนั้นล้วนมีความสัมพันธ์กับปรากฎการธรรมชาติอำนาจชีวิตและเลือดเนื้อของเจ้าของกริช กริชเล่มหนึ่งๆอาจต้องสรรหาเหล็กถึง20ชนิดมาหลอมรวมกันด้วยกระบวนการและพิธีกรรมที่ถูกต้องสมบูรณ์แบบตามความเชื่อและกระบวนการทางไสยศาสตร์ มีความแหลมคมประดุจดังเขี้ยวเสือและความคดประดุจเปลวไฟอันแสดงถึงความกล้าหาญและมีอำนาจ กริชนั้นถือเป็นอาวุธมงคลขจัดภยันตรายและอัปมงคล นำโชควาสนา ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับโลหะที่นำมาผสมกรรมวิธีรูปแบบลักษณะที่ประกอบขึ้นเป็นกริชเล่มนั้นๆ G.C.Woolley ได้จำแนกกลุ่มกริชอาศัย รูปแบบของด้ามได้

[attach]12439[/attach]

ส่วนต่างๆของใบกริช

(ที่มาภาพ: หน้า 7 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:09

1. กริชแบบกลุ่มบาหลีและมดูรา ได้แก่ กริช Bali Lombok Madura คมกริชลื่นเป็นมันวาววับ เนื้อเหล็กเรียบไม่มีเส้น กริชแบบบาหลีนิยมทำด้ามเป็นรูปคน ส่วนมดูรานิยมทำด้ามด้วยงาช้างหรือไม้ประดับลาย

[attach]12440[/attach]

กริชมัชปาหิต กริชยุคแรก กริชตามแบบความเชื่อของฮินดู

( ที่มาภาพ: หน้า 15 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

บาหลีนิยมทำด้ามเป็นรูปคน ส่วนมดูรานิยมทำด้ามด้วยงาช้างหรือไม้ประดับลาย

[attach]12441[/attach]

กริชสกุลช่างบาหลี ใบกริชแบบตรงชนิดเซาะร่อง(จิติหรือเจริตา)จิ้งจกแบบกระดกโค้ง(อาริงกะตุ๊)ด้ามสลักเป็นรูปรากษส ฝักแบบลาดรังแกะสลักเป็นรูปหน้ากาล
( ที่มาภาพ: หน้า 20 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

p;สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

บบาหลีนิยมทำด้ามเป็นรูปคน ส่วนมดูรานิยมทำด้ามด้วยงาช้างหรือไม้ประดับลาย

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:11

2. กริชแบบชวา ส่วนด้ามทำเป็นรูปนามธรรมคือดูไม่เป็นรูปร่างชัดเจน ดูแล้วคล้ายรูปใดรูปหนึ่งเช่นรูปคล้ายเรือ

[attach]12442[/attach]

กริชสกุลช่างชวาใบกริชรูปใบปรือ

(ที่มาภาพ: หน้า19 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ฉบับต้นแบบ )

[attach]12443[/attach]

กริชสกุลช่างชวาใบกริชแบบนาฆอ(นาค) มี 11 คดคร่ำทองด้ามแบบบันจังของสุมาตรา ฝักแบบซันดังวาลิกัตสวมปลอกทองทองเหลืองดุนลาย

( ที่มาภาพ: หน้า 20 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:13

3. กริชแบบคาบสมุทรส่วนเหนือ ด้ามจะมีปลอกโลหะหุ้มปากฝักมีไหล่กว้างเป็นรูปสี่เหลี่ยม ด้ามลักษณะดูเหมือนผู้ชายกำลังนั่งกอดอกไหล่ตกหนาวสั่นสะท้านด้วยพิษไข้

4. กริชแบบบูกิส พบทั่วไปในมาเลเซีย ด้ามแกะสลักอย่างสายงาม

[attach]12444[/attach]

กริชสกุลช่างบูกิส ใบกริสแบบคด7 คด ด้ามหัวจิ้งเหลน (แลแบ็ง)หรือกาด๊ะ(ฝักลูกเนียงนก) ฝักแบบบูกิส

( ที่มาภาพ: หน้า 21 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12445[/attach]

กริชสกุลช่างบูกิส ใบกริช 7 คด ด้ามแบบหัวลูกไก่(อาเนาะอะแย) ด้วมแบบนี้ชาวมาเลเชียเรี่ยกว่า ยาวาเดมัน(ชวาป่วย) ฝักแบบบูกิส

(ที่มาภาพ: หน้า 21 (กริช). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ฉบับต้นแบบ )

[attach]12446[/attach]

กริชสกุลช่างตรังกานูใบกริชแบบ 3 คด แบบหางหนุมาน(เอกออนุแม) ด้ามเป็นหัวจังเหลนสกุลช่างบูกิสฝักแบบตรังกานู

( ที่มาภาพ: หน้า 23 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:22

5. กริชแบบสุมาตรา ใบกริชคมยาวเรียบแคบคล้ายกระปี่ ตรงกลางมีสันนูนขึ้นมา ด้ามกริชมักทำด้วยเขาสัตว์และงาช้าง ได้แก่กริช

Panjung Bahari

[attach]12447[/attach]

กริชอาเนาะแล สกุลช่างสุมาตรา ด้ามทำเป็นรูปหนังตะลุงชวา

(ที่มาภาพ: หน้า15 (กริช ).สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ฉบับต้นแบบ )

[attach]12448[/attach]

กริชสกุลช่างสุมาตราหรือกริชอาเนาะแล ใบกริชตรงสั้น(อาเนาะแลป่าเนาะ)ด้ามแบบหัวลูกไก่(อาเนาะอะแย)ทางมาเลเซียเรี่ยกว่ายาวาเดมัม ฝักแบบสุมาตรา ( ที่มาภาพ: หน้า 22 (กริช ).สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12449[/attach]

[attach]12450[/attach]

( ที่มาภาพ: หน้า 23 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:26

6. กริชแบบปัตตานี ด้ามทำเป็นรูปนกพังกะ ใบกริชยาวกว่าชนิดอื่นๆ

[attach]12451[/attach]

กริชสกุลช่างปัตตานี ด้ามทำเป็นรูปนกพังกะ

(ที่มาภาพ: หน้า 15 (กริช). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ฉบับต้นแบบ )

[attach]12452[/attach]

กริชแดแบ๊ะ สกุลช่างปัตตานีนิยมใช้ในหมู่ควาญช้างไทยมุสลิม กริชสกุลช่างปัตตานี หรือกริชตะยง ใบกริชรูปใบปรือเซาะร่อง(จิตอ) ด้ามแบบหัวนกพังกะตัวผู้ ฝักแบบปัตตานี

( ที่มาภาพ: หน้า 16 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12453[/attach]

กริชสุกลช่างปัตตานี ใบกริชตรงเซาะร่อง(จิตอ)ด้ามแบบหัวนกพังกะตัวผู้หรือแบบตะยงแกะสลักเลี่ยมทองนาคและเงิน ฝักแบบปัตตานี

( ที่มาภาพ: หน้า 23 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12454[/attach]

กริชสกุลช่างปัตตานีใบกริชเป็นของสกุลช่างบูกิสมี 11 คด ด้ามหัวนกพังกะ ฝีมือช่างชั้นสูงมีส่วนประกอบนาคและทองในการตกแต่งเป็นกริชของชนชั้นสูงระดับเจ้าเมืองหรือเชื้อพระวงศ์

( ที่มาภาพ: หน้า 34 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12455[/attach]

กริชสกุลช่างปัตตานีใบกริช 7 คดเซาะร่อง(จิตอ) ด้ามแบบหัวนกพังกะตัวผู้ ฝักแบบปัตตานีหรือแบบตะยง

( ที่มาภาพ: หน้า 24 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12456[/attach]

กริชแดแบ๊ะปัตตานี ใบกริชตรงชนิดปะแนซาฆะห์สกุลช่างปัตตานี ด้ามแดแบ๊ะ ฝักแบบตรังกานู

( ที่มาภาพ: หน้า 25 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12457[/attach]

กริชสกุลช่างสงขลา หรือ กริชหัวนกพังกะตัวเมีย ใบกริชรูปใบปรือ(กริชสะปูกัล) ด้ามรูปนกพังกะตัวเมีย ฝักแบบนกพังกะตัวเมียหรือแบบนกพังกะเมืองสงขลา มาลายูเรี่ยกว่า แบบออแรซิแย(แบบชาวสยาม)

( ที่มาภาพ: หน้า 24 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12458[/attach]

กริชสกุลช่างสงขลา หรือ กริชหัวนกพังกะตัวเมีย ใบกริช 7 คด ด้ามรูปนกพังกะตัวเมีย ฝักแบบนกพังกะเมืองสงขลา ( ที่มาภาพ: หน้า 25 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

[attach]12459[/attach]

กริชสกุลเมืองสงขลา ใบกริชคดรูปแบบสุมาตรา(อาเนาะแล)ด้ามรูปนกพังกะตัวเมีย เป็นของบุคคลชั้นสูง ( ที่มาภาพ: หน้า 35 (กริช). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ฉบับต้นแบบ )

โดย: Marine เวลา: 2015-12-9 22:27

7. กริชแบบซุนดัง คล้ายการดัดแปลงมาจากดาบ ใบกริชคล้ายกระบี่มากกว่ากริชแต่มีส่วนโกร่งปรากฎอยู่อย่างเด่นชัด

ส่วนกริชในภาคใต้ของไทยนั้น มีรูปแบบตัวกริชอยู่สองลักษณะคือ

1. กริชใบปรือ เป็นใบกริชตรงมีคมสองข้างคลายหอกมีการทำร่องบนใบกริช 2-4 ร่องขนานกันถึงปลายกริช

2. กริชคด เป็นใบกริชที่คดไปคดมาคล้ายเปลวไฟ

กริช เป็นอาวุธซึ่งในอดีตถือว่าเป็นของคู่กายที่สำคัญของคนในภาคใต้และคนในคาบสมุทรมลายูไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าดาบที่เป็นอาวุธของคนไทย ซึ่งมีคุณค่าทางวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ ความงามทางศิลปะ ระดับเชิงช่างแห่งท้องถิ่นหรือเมือง บ่องบอกถึงความเป็นตัวตน เอกลักษณ์ ผ่านสิ่งเล็กๆน้อยๆแต่มีความสำคัญระดับชนชั้นของบุคคลในสมัยอดีต ถึงปัจจุบัน สามารถบ่งบอกถึงฐานะทางสังคมได้เป็นอย่างดีและน่าชื่นชมในภูมิปัญญา ปัจจุบันกริชนั้นยังถือว่าเป็นอาวุธที่มีบทบาทสำคัญของกษัตริย์ในคาบสมุทรมลายูซึ่งต้องใช้ประจำกายในพระราชพิธีสำคัญๆดังเช่นในมาเลเซีย บรูไน และอย่างไรก็ดีในประเทศไทยเอง กริชก็ยังถือว่าเป็นอาวุธที่ควบคู่กับสังคมความเชื่อในพิธีกรรม ตลอดจนมีการทำกริชขึ้นเพื่อการค้าตกแต่งเป็นของที่ระลึกมีคุณค่าทางจิตใจและทางศิลปะตามแบบฉบับของท้องถิ่น และยังเป็นการอนุรักษ์หัตกรรมของบรรพบุรุษให้คงอยู่คู่ลูกหลานรุ่นต่อๆไป

ตัวอย่างกริชทั้งหมดเป็นสมบัติของสถาบันทักษิณคดีศึกษาซึ่งจัดแสดงในห้องมีดและศาสตราวุธ

เอกสารประกอบการเขียน : "กริช".สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคใต้ ฉบับต้นแบบ ( 2538): 1 - 35.

กริชสกุลช่างสุมาตราหรือกริชอาเนาะแล ใบกริชตรงยาว(อาเนาะแลปานแญ)หรือกริชปันยัง กริชยาว กริชรี ด้ามแบบเมืองเรียว ฝักแบบสุมาตรา

( ที่มาภาพ: หน้า 22 (กริช ). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ ฉบับต้นแบบ )

โดย: oustayutt เวลา: 2015-12-11 07:05
ขอบคุณครัย

โดย: Sornpraram เวลา: 2016-6-16 08:59

ยินดีต้อนรับสู่ Baan Jompra (http://baanjompra.com/webboard/)